Hollandse meesters, oogappels van de tsaren

Flora, Rembrandt

Sinds 7 oktober is in de Hermitage in Amsterdam een bijzondere tentoonstelling te zien. De tsaren van Rusland waren erg gecharmeerd van de Nederlandse schilderkunst en verzamelden die met veel enthousiasme.

Het begon al met Peter de Grote die een paar Rembrandts meenam naar huis, maar vooral Catharina de Grote was verwoede verzamelaarster die heel wat schilderijen heeft opgekocht. Deze schilderijen vormen een belangrijk deel van de expositie in de Hermitage in Sint Petersburg.

Maar voor de komende acht maanden zijn er meer dan zestig werken van zo'n vijftig Nederlandse schilders uit de 17e eeuw in Amsterdam te zien.

De waarde van deze schilderijen is enorm, en het transport moest dan ook in gedeeltes worden gedaan, om het risico van verlies of vernieling tegen te gaan. Sommige schilderijen zijn via het vliegtuig gekomen, het grootste gedeelte in verschillende vrachtauto's via de weg, mét politie-escorte.

In de tentoonstelling is een belangrijke plek is ingeruimd voor in totaal zeven schilderijen van Rembrandt, waaronder De jonge vrouw met de oorbellen en natuurlijk Flora. Deze werken hebben echt een ereplek gekregen in de grote zaal. Op de tweede verdieping is de verzameling een beetje thematisch gehouden, zoals ook de schilders in de Gouden Eeuw zich specialiseerden in verschillende onderwerpen zoals stillevens, vogelgroepen (heel snoezig) of huiselijke tafereeltjes.

Ik vond de stillevens zoals altijd schitterend en heel fijn was het om een schilderij van Gerrit van Honthorst te zien. Sinds ik hem in Florence bij een tentoonstelling heb ontdekt, vind ik zijn werken steeds mooier worden.

In de vormgeving van de tentoonstelling zie je heel duidelijk dat de inspiratie komt van de schilderijen uit de Gouden Eeuw, zo zie je het mooie leerbehang terug en de geblokte tegelvloeren die je van elk schilderij herkent. Deze vloeren zijn voor de tentoonstelling met de hand gemaakt.

Er zijn niet alleen werken uit de Hermitage uit Sint Petersburg te zien, maar er zijn ook bruiklenen van onder andere het Rijksmuseum en het Mauritshuis. Dit zijn schilderijen die bijvoorbeeld eerst wel in Sint Petersburg waren en in de 20e eeuw door de communisten weer zijn doorverkocht en op die manier terug kwamen in Nederland, of het zijn schilderijen die horen bij één van de werken die uit Rusland zijn gekomen en zo een mooie aanvulling vormen.

Jonge vrouw met de oorbellen, Rembrandt

Het is een bijzondere tentoonstelling en voor mij was het bezoek dit jaar extra bijzonder, want ik ben dit jaar lid geworden van de Vriendenvereniging van de Hermitage. Van de opbrengst van de Vriendenvereniging kan het museum bepaalde zaken betalen, zoals de restauratie van een schilderij of nieuwe lijsten.

En als vriend heb je zelf natuurlijk ook bepaalde voordelen, zoals onbeperkte gratis toegang tot de grote tentoonstelling (en je hoeft niet in een eventuele rij te staan), korting in de winkel en het restaurant én bij een nieuwe tentoonstelling wordt er een zogenaamde 'Vriendendag' gehouden. Hier kun je als een van de eersten de nieuwe tentoonstelling bekijken en bij een korte lezing wat extra informatie horen over de achtergrond van het geheel.

Hier was ik dus afgelopen zaterdag en ik vond het heel mooi om zoveel mensen bij elkaar te zien die dit geweldige museum een warm hart toe dragen. Dat het vervolgens wel een beetje heel erg druk op de tentoonstelling zelf was, was iets minder, maar dat had ik kunnen verwachten.

Er wordt veel drukte verwacht, dus is er iets nieuws geïntroduceerd; het tijdslot. Online kun je kaarten reserveren voor een bepaalde tijd, op die manier wordt de entree een beetje gespreid.
Let wel op, de toegangsprijs is voor deze tentoonstelling ook iets verhoogd.
Maar ja, voor schilderijen die na meer dan 300 jaar weer even thuis zijn, mag je wel iets overhebben!