De acht bergen, Paolo Cognetti

Volgens een Nepalese legende staat er in het middelpunt van de wereld een berg, Sumeru, en daaromheen zijn acht zeeën en acht bergen. Sommige mensen reizen langs alle acht bergen, anderen bereiken de top van de Sumeru. 

De vraag is wie er meer van de wereld heeft gezien of wie een voller leven leidt; degene die alleen de top van één berg ziet die wel het centrum vormt, of degene die alle bergen beklimt?

De ouders van Pietro houden van de bergen en hoewel ze in Milaan wonen, huren ze in de zomer een huisje in een dorp in de Italiaanse alpen. Zijn moeder hoopt hier een mooier en eenvoudiger leven terug te vinden dat ze nooit hebben gehad omdat ze naar de stad zijn verhuisd, en voor zijn vader is het de gelegenheid om eindelijk zijn geliefde bergen in te trekken. Tegelijkertijd wordt ook duidelijk dat het leven in zo’n dorp weinig toekomst kent en hard en gevaarlijk kan zijn.  

Pietro’s vader is geen gemakkelijke man; hij heeft een hekel aan zijn werk en het leven in de stad en is eigenlijk alleen maar echt gelukkig als hij in de bergen is. Hij neemt zijn zoon als die oud genoeg is mee, maar erg gezellig zijn die tochten niet. Voor vader telt alleen het bereiken van de top en klagen over vermoeidheid of een te lang stuk is streng verboden. De strijd om de top te bereiken lijkt wel een beetje op de strijd die vader constant in zijn leven voert.

Pietro sluit in het dorp vriendschap met een jongen van zijn eigen leeftijd, Bruno en deze vriendschap zal de komende jaren blijven bestaan. Voor de vader van Pietro is Bruno eigenlijk de zoon die beter bij hem past, net zo zwijgzaam en gericht op het bergleven.

Als ze ouder worden, komt Pietro niet meer elke zomer naar het dorp en groeien de jongens uit elkaar.

Bovendien zet Pietro zich af tegen zijn vader en als hij zestien is, weigert hij nog langer mee te gaan op diens uitputtende bergtochten. De verwijdering tussen vader en zoon wordt zo groot, dat ze uiteindelijk jarenlang bijna niet meer met elkaar praten.

Pas als vader dood gaat, eenzaam in een auto langs de kant van de weg, wordt niet alleen de vriendschap met Bruno hersteld, maar kan Pietro ook in het reine komen met de herinnering aan zijn vader.

De acht bergen is een bijzonder mooie en fijngevoelige roman over volwassen worden, vriendschap en leren leven met verlies.

Ik vind het altijd fijn als de technische details van iets (in dit geval bergbeklimmen) het verhaal niet in de weg staan. Hier worden net genoeg details gegeven om het realistisch te maken, maar je bent geen handboek aan het lezen. De beschrijvingen van de wilde natuur en de bergwandelingen vormen een integraal onderdeel van het verhaal.

Mooi wordt de relatie tussen Pietro en zijn vader beschreven, moeizaam maar tegelijkertijd weet Pietro als hij zelf volwassen is bepaalde kanten van zijn vader weer te waarderen. De herinneringen die Bruno aan zijn vader heeft, helpen daar zeker bij.

Pietro en Bruno blijven al die jaren vertrouwd met elkaar, al spreken ze elkaar soms jarenlang niet. Hun levens liggen mijlenver uit elkaar. Bruno kent alleen het leven op de alm en wil voelt zich steeds minder thuis in het dal tot hij eigenlijk helemaal niet meer af wil dalen, terwijl Pietro weliswaar van het eenvoudige bergleven houdt, maar na een korte periode weer verder wil en op reis gaat. 

Voor Bruno is het leven in de bergen begin- en eindpunt, voor Pietro is het een rustpunt waar hij af en toe naar terug keert. Toch wordt ook hij natuurlijk gevormd door zijn ervaringen in de bergen en die liefde die zijn ouders hem hebben bijgebracht, als een rode draad blijft dit door zijn leven lopen.

Paolo Cognetti heeft al eerder boeken geschreven en is ook documentaire maker. Dit laatste is wel een beetje te merken in de beeldende manier waarop hij schrijft, de bijna lyrische manier waarop het berglandschap wordt beschreven. Vooral de tegenstelling tussen de eeuwige bergen die er al duizenden jaren zijn en nog duizenden jaren zullen blijven en hoe wij mensen proberen om invloed op ons leven uit te oefenen vormt de subtiele onderlaag van dit verhaal.

Prachtige zinnen en mooie beelden wisselen elkaar af en vormen met elkaar een schitterende roman. Het is naar mijn idee dan ook geen wonder dat De acht bergen de Premio Strega heeft gewonnen. 

Paolo Cognetti is een Italiaanse schrijver om in de gaten te houden.

Originele Italiaanse titel: Le otto montagne (2016)

Nederlandse uitgave 2017 door uitgeverij De bezige bij

Nederlandse vertaling: Yond Boeke en Patty Krone

Bladzijdes: 239