Gunpowder, Treason and Plot (2004)

Deze miniserie valt uiteen in twee delen. In het eerste deel komt Mary, koningin der Schotten terug uit Frankrijk om de troon in Schotland te bestijgen. Ze moet als katholieke koningin een weg zien te vinden in een protestants land, en ze moet als jonge vrouw de weg zien te vinden tussen de verschillende Schotse clans en facties die elk een deel van de macht willen hebben. 

Ondanks het gekonkel, haar halfbroer die een lijntje naar de Engelse koningin Elizabeth heeft en de felle protestantse predikant John Knox, weet ze in de eerste instantie een paar goede zetten te doen. 

Helaas besluit ze dan te trouwen met Henry, Lord Darnley en dat is een vergissing. Deze dronkaard weet ervoor te zorgen dat alle sympathie die Mary had opgebouwd, teniet wordt gedaan. Als hij Mary’s secretaris Davis Rizzio vermoord, is de maat vol. Darnley wordt op zijn beurt vermoord en Mary trouwt met Lord Bothwell, die haar altijd heeft geholpen en beschermd. 

De andere edelen komen in opstand en uiteindelijk moet Mary vluchten naar Engeland. Haar zoontje, nog een baby, blijft achter bij de protestantse edelen in Schotland.

Robert Carlyle als koning James VI/I

Het tweede deel van de film begint zo’n twintig jaar later. Koning James VI, de zoon van Mary, gaat akkoord met de onthoofding van zijn moeder in Engeland, als hij vervolgens tot opvolger van de kinderloze koningin Elizabeth wordt benoemd. James is een uiterst onaangenaam mens, die het leven van zijn vrouw, de Deense prinses Anne, zuur maakt.

Elizabeth sterft in 1603 en James wordt koning James I van Engeland. Hij belooft in de eerste instantie dat de katholieken in Engeland niet langer vervolgd en onderdrukt zullen worden, in ruil voor hun steun aan zijn bewind. James wordt echter behoorlijk beïnvloed door zijn adviseur Lord Cecil, die een afkeer van katholieken heeft. Langzaam worden de vrijheden voor katholieken weer teruggedraaid.

Een aantal vooraanstaande katholieken komt dan samen om een complot te smeden. Zij kopen buskruit en willen daarmee het parlement en koning James opblazen. Het complot wordt ontdekt, de samenzweerders verslagen en terecht gesteld en de tolerantie voor katholieken in Engeland is definitief voorbij.

Gunpowder, Treason and Plot had dezelfde problemen die zoveel historische series hebben en die ik HIER al eens besproken heb. Want was deze miniserie historisch volkomen correct? Natuurlijk niet. De gebeurtenissen worden wel heel snel allemaal bij langs gewerkt en dingen worden erg simpel voorgesteld.

Maar was het wel een geweldige serie om te kijken? Absoluut! Ten eerste een aantal geweldige acteurs, zoals Kevin McKidd (beter bekend als Lucius Vorenus uit Rome of dokter Owen Hunt uit Grey’s anatomy) als Bothwell is geweldig. De enige man in Schotland die Mary’s belangen op het oog heeft en niet zijn eigen. In werkelijkheid was Bothwell uit op de macht die een huwelijk met Mary hem kon geven, maar ik vond dat verschil met de historische feiten niet zo’n bezwaar.

Robert Carlyle (oa Begbie uit Trainspotting) als koning James is geweldig. Wat is dat toch ook een fantastische acteur. James’ karakter wordt ook niet echt recht gedaan. Hij was een intelligent en geleerd man, die niet de verschrikkelijke dingen heeft gedaan die hem in deze serie worden toegeschreven, maar opnieuw vond ik dat niet echt een bezwaar, omdat het zo overtuigend door Robert Carlyle wordt gedaan. James wordt door zijn spel echt iemand ‘you love to hate’.  En heel knap weet hij James dan toch ook weer een paar onverwachte en zachte kanten mee te geven.

Emilia Fox speelt hierin mee, en Tim McInnery. Deze laatste kennen we vooral als captain Darling uit Blackadder, maar hier speelt hij de sluwe Lord Cecil en dat doet hij heel goed.

Ik vond de tegenstelling tussen katholiek en protestant, zowel in Schotland als in Engeland goed weergegeven. Het maakt wel duidelijk moeilijk mensen met een afwijkende mening het hadden in een tijd waarin de koning bepaalde wat iedereen moest geloven en tolerantie of vrijheid om je eigen geloof te belijden vreemde concepten waren.

Verder is dit een serie vol drama, vaart, avontuur en romantiek en ik heb me er dan ook bijna  vier uur uitbundig mee vermaakt.

Wil je meer weten over Maria, koningin der Schotten dan kun je dat HIER en HIER vinden en meer over het buskruitverraad is HIER te vinden.