De scharlaken stad, Hella Haasse

Giovanni Borgia heet hij, dat is hem tenminste altijd verteld. Hij weet echter niet hoe hij precies verwant is aan deze beruchte familie, er zijn genoeg geruchten, maar niemand die hem precies wil vertellen hoe het zit. 

Zelf heeft hij altijd gedacht dat Cesare Borgia zijn vader was, maar langzamerhand gaat Giovanni hier steeds meer aan twijfelen. Is paus Alexander Borgia misschien zijn vader, of is zelfs Lucrezia zijn moeder? En als Lucrezia zijn moeder is, wie is dan zijn vader?

Door deze onzekerheid kan Giovanni zijn plaats niet echt vinden in de wereld. Hij trekt van het hof van verwanten naar het hof van Lucrezia in Ferrara, en daarna naar de koning van Frankrijk. 

Een paar jaar later vinden we hem terug in Rome, nog altijd op zoek naar antwoorden, terwijl Rome staat voor één van de meest verschrikkelijke gebeurtenissen in haar geschiedenis; de bezetting en de plundering van Rome door keizer Karel in 1527.

In deze periode proberen de Italiaanse staten onafhankelijk te blijven, maar dit is niet gemakkelijk als tegelijkertijd de koningen van Spanje en Frankrijk claims op delen van het land hebben en bereid zijn deze claims met het zwaard te verdedigen.

De paus probeert beide kanten te vriend te houden, maar kan niet voorkomen dat Italië van beide kanten onder de voet wordt gelopen.

Wie ben je werkelijk? In een wereld waar je naam belangrijk is, zelfs al ben je een bastaard, is het niet weten wat je afkomst precies is een probleem. Het boek eindigt met dezelfde zin als waarmee heb begon, alleen de naam is vervangen, Giovanni zoekt naar antwoorden, maar de antwoorden die hij krijgt roepen alleen nieuwe vragen op. Zijn zoektocht zal nooit werkelijk afgelopen zijn.

Het verhaal van Giovanni Borgia wordt vertelt vanuit verschillende perspectieven, hijzelf komt aan het woord, maar ook andere historische figuren zoals Michaelangelo, Machiavelli of de hertogin van Colonna. 

Zowel in de eerste als de derde persoon wordt er verteld en er wordt gebruik gemaakt van brieven, dialogen en beschrijvingen. Deze rijke schakeringen en het mooie taalgebruik geeft het verhaal diepgang en maken het de lezer niet altijd gemakkelijk (en dat bedoel ik als een goed punt) en het zorgt er tegelijkertijd voor dat je helemaal in het verhaal komt en het geen moment verveelt.

Ik had eerst het boek Schoonheid en schande van Sarah Dunant gelezen over de Borgia familie en daar had ik erg van genoten. Toch wilde ik als tegenwicht daarna De scharlaken stad herlezen. 

Ook hier heb ik opnieuw van genoten. Dan zie je goed het verschil tussen een goed geschreven historische roman en een goed geschreven literaire historische roman. Mooi om dat verschil te zien, en beide boeken op hun eigen kwaliteiten te kunnen beoordelen.

Uitgegeven in 1952