De Krimoorlog

Tsaar Nicolaas en tsarina Alexandra wandelen op de Krim
bron voor de foto

Van 1851-1853 werd er al eerder een oorlog uitgevochten op de Krim, tussen Rusland aan de ene kant en een coalitie van Frankrijk, Engeland, het Turkse Rijk en nog wat kleinere landen aan de andere kant. Deze oorlog werd bekend als de eerste oorlog waarin moderne communicatiemiddelen een rol speelden en de eerste oorlog die het thuisfront door middel van fotografie goed kon volgen.

Het werd ook een oorlog die bekend werd omdat er van beide kanten de meest domme fouten werden gemaakt door de legerleiding en waarin vele, onnodige, doden vielen. Bijna een jaar lang wisten de Russische troepen de stad Sebastopol te verdedigen tegen een belegering, maar wel ten koste van zware verliezen. Uiteindelijk werd de oorlog een nederlaag voor Rusland.

De Krim is sinds de 18^e eeuw Russisch gebied en er is niet alleen in de 19^e eeuw, maar ook tijdens WOII zwaar gevochten. Wat de Russen betreft is dit gebied waar veel Russisch bloed is gevloeid voor de verdediging ervan.

De tsaren hadden een zomerhuis op de Krim en verbleven hier graag. Het milde klimaat maakt het gebied ook nu tot een fijne vakantiebestemming.

Nadat de Sovjet unie in de jaren ’90 uiteenviel, is de Krim bij het zelfstandig  geworden Oekraïne gekomen. Dit kwam omdat in 1954 Chroetsjov de Krim aan Oekraïne had overgedragen. Op dat moment had die overdracht geen gevolgen want alles bleef binnen de Sovjet-Unie, maar na 1991 werd het een probleem. De Krim heeft binnen de Oekraine wel een soort status aparte, maar helemaal zelfstandig is het niet.

Hoe zal het deze keer verder gaan?

Op de Krim wonen veel Russen en over het algemeen voelt men zich meer verbonden met Rusland dan met de Oekraïne. Ze voelen zich achtergesteld door de wetten die vanuit Kiev komen en beroepen zich op de historische connectie met Rusland. Zij zouden maar al te graag zich afscheiden van de Oekraïne en zich aansluiten bij Rusland.

Natuurlijk wonen er ook andere bevolkingsgroepen, zoals de Krim-Tataren die juist niets zien in een verbond met Rusland en achterstelling en discriminatie vrezen als de Krim zich los zal maken van Oekraïne.

Een referendum om de bevolking van de Krim de keuze te geven zal niet snel plaatsvinden, Oekraïne is niet van plan de Krim de kans te geven zich af te scheiden. Daardoor zouden ze een groot deel van hun grondgebied en hun macht kwijtraken. Mocht de Krim zich wel af willen scheiden zou er zelfs een burgeroorlog tussen de verschillende groeperingen kunnen komen, zoals in het voormalig Joegoslavië in de jaren ’90.

De revolutie in Kiev vertrouw ik persoonlijk niet zo heel erg, tenslotte zien we dat allerlei democratische revoluties in de Arabische landen ook niet bepaald veel goeds hebben opgeleverd.

En Poetin, wat gaat hij doen? De kans dat Rusland zich zomaar terugtrekt is klein. Ik pretendeer geen Ruslandkenner te zijn, maar wat ik van Rusland weet en wat ik over Poetin heb gelezen, lijkt het me uiterst onwaarschijnlijk dat Rusland de Krim zonder slag of stoot opgeeft. Voor sancties is Poetin ook niet bang, denk ik zo. Hij heeft wat Europa betreft een machtig wapen in handen met de gaskraan. Als hij besluit deze dicht te draaien en geen gas meer te leveren aan Europa, dan hebben we een groot probleem.

De enige kans, denk ik, dat dit geen oorlog wordt, is als Poetin een mogelijkheid heeft om zonder gezichtverlies zich terug te trekken, alleen zou ik niet weten wat de voorwaarden daarvan dan zouden moeten zijn (behalve de overdracht van de Krim).

We kunnen weinig doen dan afwachten en hopen dat het goed komt, maar het is duidelijk dat hier nog heel wat kan gebeuren. De dagen om ontspannen te wandelen langs de kust van de Krim zijn op dit moment voorbij. Laten we hopen dat deze dagen snel terugkeren.