Een keizerlijke vluchtelinge, Martine Artz

Het menselijke verhaal achter de grote gebeurtenissen is vaak nog interessanter dan wat de grote namen hebben gezegd en gedaan, zoals mooi naar voren komt in Een keizerlijke vluchtelinge.

Marina werd in 1892 geboren als lid van de uitgebreide keizerlijke familie van Rusland. Haar vader was Pjotr, zoon van Nikolaj, de broer van tsaar Alexander II. Haar moeder was Militsia van Montenegro. Samen met haar zuster kwam Militsia aan het Russische hof bekend te staan als ‘de zwarte zusters’, bekritiseerd voor hun gekonkel, hang naar het mystieke en hun ongezonde invloed op tsaar Nicolaas II en vooral tsarina Alexandra.

Marina had een bevoorrechte jeugd waarin ze opgroeide in prachtige paleizen vol bedienden en ze alle voordelen had die haar positie haar kon bieden, zoals alle kinderen in de keizerlijke familie.

 

Maar er was ook een schaduwzijde aan opgroeien aan het hof. De strikte hofregels en het protocol bepaalden alles en vaak zagen de kinderen hun ouders soms slechts enkele minuten per dag. Bovendien mochten ze niet met de kinderen van lager geplaatsten omgaan, zodat ze niet echt een goed beeld kregen van de maatschappij of leerden hun positie te relativeren.

Marina hield van tekenen en schilderen en had weinig belangstelling voor de gewone zaken aan het hof, zo weigerde ze te trouwen alleen om een goed huwelijk te sluiten.

Marina Petrovna Romanova
bron foto

Toen de Revolutie uitbrak, bevonden Marina en haar familie zich op de Krim, waar meerdere familieleden en ook de keizerin-weduwe verbleef. Hierdoor waren ze buiten bereik van de communisten en dit heeft hen gered. Ze konden uiteindelijk ontkomen op het Engelse schip de Marlborough, dat alle overgebleven Romanovs naar Engeland bracht, vanwaar ze vervolgens zich over Europa verspreidden.

Marina trok naar Parijs, waar ze hoopte als kunstenares werk te kunnen vinden. Uiteindelijk zou ze trouwen met mede-vluchteling Alexander Golitsyn, de zoon van de laatste premier van de tsaar. In armoede leefden ze in een klein dorpje in de Provence, zich verre houdend van de andere Russische emigrées, vooral de familieleden.

Vorstin Marina was niet bekend en komt bijna niet voor in boeken die gaan over de Romanovs, ze heeft in de familie en alle gebeurtenissen een kleine en bescheiden rol gespeeld. Daarom is het interessant om meer over haar te lezen, omdat het ten eerste een goed beeld geeft van de opvoeding die de kinderen in de keizerlijke familie kregen en de beperkingen die dit hen gaf. Maar vooral omdat het een heel persoonlijk beeld geeft van de manier waarop de Russische vluchtelingen zich moesten redden na de Revolutie.

Martine Artz heeft al het materiaal gebruikt en bestudeerd om er dit boek over te schrijven, dat een verhelderend en interessant, maar vooral persoonlijk inkijkje biedt in de gevolgen van de revolutie voor een lid van de familie Romanov. Fijn ook zijn de stamboom en het uitgebreide notenapparaat, met heel veel extra informatie.

Kortom, ik vond Een keizerlijke vluchtelinge buitengewoon interessant en fascinerend en ik heb ervan genoten.

(Eén tip echter voor de uitgever, een boek leest prettiger als er af en toe een witregel op een pagina te vinden is, het is maar een idee)

Volledige titel: Een keizerlijke vluchtelinge. Het leven van vorstin Marina Petrovna Romanova 1892-1981

Uitgegeven in 2014 door uitgeverij Pegasus
Bladzijdes 214