Death row dollies, Linda Polman

Af en toe als er een bijzonder nare rechtszaak is, gaan ook hier de stemmen op om de doodstraf maar weer in te voeren. Opknopen aan de hoogste boom of gewoon afschieten lijkt dan de beste oplossing te zijn, alsof het de taak van de rechtbank is om wraak te nemen. Gelukkig hebben we hier in Europa geen doodstraf meer en de kans dat die weer wordt ingevoerd is bijzonder klein (hoop ik maar).

De Verenigde Staten is het enige westerse land waar de doodstraf wordt uitgevoerd. Niet in alle staten, maar in de staten die de doodstraf hebben, wordt er enthousiast gebruik van gemaakt.

De doodstraf wordt over het algemeen met een dodelijk injectie uitgevoerd, omdat dit de meest humane manier zou zijn. Er is echter op dit moment het probleem dat het middel op raakt omdat de Europese fabrikanten het niet meer willen leveren. De verschillende staten zijn nu zelf op zoek naar een nieuwe cocktail, maar dit loopt regelmatig mis, zoals een aantal gevangenen onlangs merkten. Hun doodsstrijd duurde uren en was bijzonder pijnlijk. Een aantal staten heeft daarom op dit moment doodstraffen opgeschort, om te zien of ze een ander middel kunnen vinden.

Sommige gevangenen zitten jarenlang in de dodencellen. In de dodencellen mag men niet werken, dus geld kan er niet verdiend worden, er wordt bijna geen medische zorg gegeven (want ze gaan toch binnenkort dood) en alleen de meest basale behoeften worden verstrekt door de staat. Een tandenborstel wel, maar tandpasta weer niet.

Verzachtende omstandigheden worden bijna nooit meegenomen in de rechtszaak, vooral niet als de beschuldigde arm is en geen eigen advocaat kan betalen. De door de staat toegewezen advocaten zijn vaak incompetent, maar als ze wel competent zijn hebben ze alsnog weinig mogelijkheden, omdat ze minder dan één dollar per uur vergoeding krijgen en onderzoek laten uitvoeren hiervan onmogelijk is.

Een beschuldigde die klaagde dat zijn advocaat tijdens de hele rechtszaak sliep kreeg te horen dat de staat hem een verdediger toewees, maar dat de grondwet niet zei dat die wakker moest zijn. Klacht afgewezen, doodstraf uitgesproken.

Toch zijn er ook lichtpuntjes voor de gevangenen, dat zijn de mannen en vooral de vrouwen die schrijven met deze gevangenen, hen opzoeken en soms zelfs met hen trouwen. Sommigen doen dit uit menslievendheid, om een ander mens bij te staan, voor sommigen is het de sensatie en de spanning, voor anderen kan er dus zelfs een romantische relatie uit het contact voort komen. De relatie met de gevangene kan soms het hele leven gaan beheersen, sommige vrouwen zetten actiegroepen op in de hoop de rechtszaak over te kunnen doen zodat de straf omgezet kan worden.

Death row dollies gaat over deze vrouwen, waarom zij ervoor kiezen te schrijven met iemand die de doodstraf heeft gekregen, hoe een relatie met een gevangen hun leven kan beïnvloeden en hoe het contact met de gevangenen soms verloopt. Linda Polman is journaliste en heeft voor dit boek jarenlang contact gehad met de vrouwen die schrijven en met de gevangenen op Death row. Ze heeft zich hierbij beperkt tot de gevangenis in Huntsville in Texas, omdat hier zoveel doodstraffen worden uitgevoerd.

Ze belicht ook de gang van zaken tijdens de rechtszaken, de kleine groep in Huntsville die tegen de doodstraf strijdt en ze probeert de mentaliteit in Texas duidelijk te maken, waar men van het Europese zwakke geleuter tegen de doodstraf helemaal niets begrijpt. Zoals een Texaanse prediker zei; ‘De doodstraf is nodig, want waar zouden wij zijn als Jezus alleen maar vijftien jaar met kans op vervroegde vrijlating had gekregen? Nergens!’

Linda Polman heeft een fascinerend en bijzonder interessant boek geschreven waar alle aspecten van deze gruwelijke gang van zaken goed in naar voren komt. De vrouwen, de gevangenen, de bewakers en alle anderen die aan het woord komen geven een goed beeld van wat er allemaal gaande is, daar in death row.

Ook wordt heel duidelijk dat zolang de rechtspraak niet honderd procent eerlijk en foutloos is, de doodstraf geen optie zou mogen zijn, als die ooit al een optie zou mogen zijn. 

En nog duidelijker wordt dat de manier waarop er wordt omgegaan met gevangenen in de VS mensonterend en beschamend is.
Eigenlijk een boek dat iedereen zou moeten lezen. 

Death row dollies, leven met de doodstraf

Uitgegeven in 2015 door: Betram + de Leeuw uitgevers

Bladzijdes: 259