In het licht van wat wij weten, Zia Haider Rahman
Twee mannen die elkaar hebben leren kennen tijdens een
studie wiskunde in Oxford. Beiden zijn in het bankwezen gaan werken en de ene,
Zafar is daarna rechten gaan studeren.
Ze zijn beiden van compleet andere afkomst. De familie van
de hoofdpersoon, wiens naam we niet kennen, is van gegoede Pakistaanse komaf. Zijn
grootvader was diplomaat, zijn vader een geleerde, zijn moeder psychotherapeut.
De ander, Zafar komt uit een heel ander milieu. Hij is
geboren in de nadagen van de onafhankelijkheidsoorlog in Bangladesh en de
schande die aan zijn geboorte kleeft, hoewel hij dat als kind niet wist, heeft
hem mede gevormd. Hij wil ergens thuishoren, maar weet niet waar. Hij heeft een
enorme behoefte aan kennis, maar zet zich tegelijkertijd af tegen sociale
regels.
Het verhaal begint in 2008, als de hoofdpersoon na jaren
weer bezoek krijgt van zijn vriend Zafar.
Hijzelf heeft een goede baan bij een bank en heeft in de
afgelopen jaren lekker meegelift op de financiële groei in deze sector en is er
mede verantwoordelijk voor dat er teveel gerommeld werd met hypotheken waarbij
het alleen draaide om het behalen van meer winst voor de bank.
Nu zit hij met een leeg en te groot huis, een huwelijk dat
aan het stuklopen is en een baan die op de tocht staat omdat hij waarschijnlijk
de schuld gaat krijgen van wat er mis is gegaan.
Zafar komt na al die jaren weer langs en het is alsof het
oude contact er meteen weer is. Lange avonden zitten ze samen in de keuken waar
Zafar hem vertelt wat er al die jaren dat ze elkaar niet of nauwelijks hebben gesproken
is gebeurd en het is de hoofdpersoon die het weer aan ons vertelt.
In het licht van wat
wij weten is ontegenzeggelijk een zeer knap opgezet boek. Ergens in de
eerste pagina’s is er de uitleg van een wiskundige theorie van Kurt Gödel,
waarin staat dat er binnen elk systeem dingen zijn die waar zijn, zonder dat ze
bewezen kunnen worden. Dit is iets om tijdens het lezen in je achterhoofd te
houden.
Springend door de tijd komen we te weten wat Zafar heeft meegemaakt,
van zijn jeugd en de ervaringen in Bangladesh tot zijn relatie met de Engelse
Emily Hampton-Wyvern, een inrichting en uiteindelijk Kabul in Afghanistan,
afgezet tegen de hoofdpersoon die zich nooit zoveel heeft afgevraagd, maar nu
wel met een paar problemen zit.
Het klassensysteem, onderwijs, de spagaat waar immigranten in zitten, kennis en ontwetendheid, de manieren van de Britse upper-class, de steun die geloof kan bieden, de westerse hulpverleners met goede
bedoelingen in een platgebombardeerd land, je achtergrond accepteren,
post-koloniale verhoudingen, de gevolgen van een oorlog, kortom de hele wereld
van na 11 september 2001 wordt in brede streken uitstekend beschreven.
Er is veel moois in dit boek te vinden; de manier waarop het
verhaal is opgebouwd, de vele verwijzingen naar boeken, uitspraken van schrijvers
en wetenschappers en wiskundige theorieën (niet zo dat je het niet kunt
begrijpen). In sommige boeken ligt dit er te dik bovenop, is het een kunstje
dat de schrijver uithaalt om te laten zien hoe intellectueel hij of zij wel is.
In dit boek is dat bijna nooit het geval, de vele citaten en
verwijzingen komen vrij natuurlijk in het verhaal naar voren waarbij het
scheelt dat de verteller zelf ook niet altijd weet hoe het zit. Dan geeft hij
in een voetnoot aan dat Zafar het vertelde en dat hijzelf het later heeft
opgezocht.
Soms liggen de metaforen er iets te dik bovenop, maar vaak
geven ze een mooie extra dimensie.
Alleen halverwege, toen het verhaal ook wat inzakte, begon
de betweterige conversatie tussen de verteller en Zafar, waar in Ă©Ă©n adem
uitgelegd werd hoe het zit met de Axelotl, de Ponte Vecchio en nog honderd
andere dingen, me bijzonder te vermoeien.
Daarna pakte het verhaal me gelukkig weer, vooral omdat ik
wilde weten hoe het zat in Afghanistan Ă©n hoe het afliep met de relatie tussen Zafar en Emily,
waar ook nog heel wat bij kwam kijken.
Zia Haider Rahman
heeft zelf gestudeerd in Oxford, heeft als bankier gewerkt en werkt nu als
jurist waarbij hij zich inzet voor internationale mensenrechten. In het licht van wat wij weten is zijn
eerste roman en het is een groot succes in de hele wereld.
Dat is wat mij betreft verdiend.
Originele titel: In the light of what we know
Uitgegeven in 2014
Nederlandse uitgave 2015 door uitgeverij Hollands Diep/
Overamstel uitgevers
Nederlandse vertaling: Anne Jongeling en Carla Hazewindus
Bladzijdes: 587
Klinkt intrigerend. Ik zet het meteen op mijn verlanglijst.
BeantwoordenVerwijderenOndanks het feit dat het een beetje een gehyped (sp?) boek lijkt te zijn, vond ik het zeer verrassend mooi en de moeite waard.
VerwijderenGroetjes,
Dit lijkt me wel wat. Denk je dat het Engels goed te doen is? Wat vond je van de vertaling?
BeantwoordenVerwijderenIk vond de vertaling zeer goed, maar ik denk dat als je Engels gewoon goed is de Engelse versie goed te doen moet zijn. Is je Engels wat basaler dan is het een kluif, door de omvang, maar ook door allerlei zijpaadjes en theorieen enzo (neem een hele verhandeling over de Axolotl bijv)
VerwijderenGroetjes,