La Superba, Ilja Leonard Pfeijffer

De dichter en schrijver Leonard Ilja Pfeijffer woont al jarenlang in Genua, bijgenaamd La Superba, De Hoogmoedige.

Het boek begint als Ilja het idee heeft dat hij wel redelijk gesetteld is in zijn nieuwe leven. Hij spreekt Italiaans, draagt nieuwe Italiaanse (elegante) kleding, woont in een Italiaans appartement.

Iedereen kon aan mij zien dat ik hier woonde. Ik had nauwelijks meer Italiaans gesproken dan de woorden 'prego' en 'grazie', maar op vertoon van mijn plastic tasje van de supermarkt kon niemand mij meer als een buitenlander beschouwen. 

Bij een kiosk kocht ik 'Il secolo XIX', de lokake krant van Genua. Ik had mij voorgenomen om die elke dag te lezen. Ik klemde hem met trots onder mijn arm, waarbij ik er goed op lette dat hij zo gevouwen was dat iedereen kon zien dat het 'Il secolo' was. 

Maar dan vindt hij tijdens een nachtelijke wandeling een been. Een los been, dat hij meeneemt naar zijn appartement en waar hij uiteindelijk weer vanaf wil. Een been dat het begin is van een bijzonder verhaal, op zoek naar het mooiste meisje van Genua.

Genua is een stad die zich niet gemakkelijk gewonnen geeft. Ze rijst als een fort op uit zee, een visioen voor iedereen die hier als vluchteling, als vreemdeling, als smekeling aankwam. En er zijn nogal wat van dat soort mensen in Genua, zowel vroeger als tegenwoordig. Ilja is er één van, maar hij is niet de enige.

Genua is de plek waar de mensen uit het noorden terechtkomen om de romantische Italiaanse droom werkelijkheid te laten worden, en waar de mensen uit het zuiden aanspoelen omdat dit het eindpunt is van hun Europese droom van rijkdom en voorspoed. Voor de eerste groep is het beduidend gemakkelijker een weg te vinden in Genua dan voor de tweede groep.

Ilja loopt rond en zit in cafeetjes om te schrijven. Hij maakt aantekeningen voor een roman, schrijft brieven naar vrienden in Nederland en mijmert wat af. Tegelijkertijd spreekt hij zijn stadsgenoten, sommigen Genuees van geboorte, andere net als hijzelf ooit aangekomen en blijven hangen.

In La Superba komen illegalen, kamerverhuurders, travestieten, rozenverkopers, oude adel, hebberige advocaten, oplichters, serveersters, de geesten van Genua en de maffia langs.

We leren het verhaal van Don kennen, de Engelsman die in Genua zijn leven verzuipt en de prachtigste verhalen vertelt over zijn leven bij de Geheime Dienst. Zijn begrafenis is ontroerend in alle gekte die eromheen hangt.

Maar even ontroerend is het verhaal van Djiby die vanuit Senegal ontelbare moeilijkheden heeft moeten overwinnen om uiteindelijk in Genua aan te komen. Met een tijdelijke verblijfsvergunning heeft hij nog altijd geen poot om op te staan en zijn situatie is niet bepaald prettig, maar hij houdt het sprookje van rijkdom en succes voor zijn familie in stand, zoals elke immigrant dat doet.

'Het is een sprookje waarin iedereen in mijn vaderland blijft geloven omdat niemand van ons de moed heeft om als eerste toe te geven dat het een sprookje is.'
'Maar vroeg of laat krijgen ze toch door dat de investering niets oplevert?'
'Wat bedoel je, Ilja?'
'Dat er geen geld komt.'
'Maar natuurlijk komt er geld.'
'Hoe dan?'
'Ik stuur elke maand een paar honderd euro. Via Western Union. Ik zal wel moeten'. 
'En zo houd je het sprookje in stand.'
'Ik heb geen keuze, dat was de deal.'
'En hoe kom je aan dat geld?'
'Dat leen ik. Dat doen we allemaal'. 
'En hoe ga je dat ooit terugbetalen?'
'Ik ben hier gekomen vanwege de droom van een beter leven. Intussen ben ik verdwaald in die fantasie. Dat was wat ik te vertellen had. Dat is mijn verhaal. Grappig toch?'

La Superba is een liefdesverhaal, maar het is veel meer dan dat. Ilja Leonard Pfeijffer gooit vreugdevol alle genres door elkaar en maakt er iets compleets nieuws van. En die mix is heerlijk om te lezen, geschreven met humor en vaart, maar tegelijkertijd vol poëtische beschrijvingen en mooie zinnen die je nog eens wilt lezen omdat ze gewoon zo prachtig klinken.

Ilja schrijft een roman, over de zoektocht naar het mooiste meisje van Genua. En tijdens die zoektocht komt hij allerlei figuren tegen, die maar al te graag een rol willen in zijn roman, waarmee ook het idee van de roman op zijn kop wordt gezet.

Ik vind het knap als je in staat bent om schrijnende verhalen niet sentimenteel te maken, maar juist extra schrijnend door ze tegelijkertijd heel grappig te beschrijven. Ik heb me tranen gelachen om zowel het verhaal van Don als het verhaal van Djiby, maar tegelijkertijd was ik me ervan bewust dat er weinig te lachen viel voor deze beide mannen.

Groteske situaties worden levendig en dik aangezet (zoals dat been) en vanaf het allereerste begin heb je geen idee waar het boek naar toe gaat, je kunt niets anders dan je gewoon mee te laten voeren op deze geestige en bijzondere reis. 

Want het geeft niet. Het is genoeg dat je weet dat je in Genua bent en De Hoogmoedige een beetje beter leert kennen.

Uitgegeven in 2013 door uitgeverij De arbeiderspers

Bladzijdes 348