Decline and fall, Evelyn Waugh

Door de schuld van anderen wordt Paul Pennyfeather van Oxford weggestuurd wegens onbetamelijk gedrag, wat voor zijn voogd aanleiding is om hem vakkundig van zijn erfenis te ontdoen. Paul heeft geen andere keuze dan een baantje te zoeken en komt terecht als schoolmeester aan een kostschool in Wales, iets waar hij volkomen ongekwalificeerd voor is. Dat geeft niet, want iedereen die daar rondloopt is volstrekt ongeschikt voor welke functie dan ook. De directeur liegt al zijn academische titels bij elkaar, de butler Phillbrick heeft elke keer opnieuw een nieuw verhaal over wie hij nu eigenlijk is, de geestelijke Pendergast twijfelt aan zijn roeping en Kapitein Grimes komt steeds in de moeilijkheden.

Paul wordt er al spoedig mee belast om een sportdag te organiseren, want de directeur wil graag goede sier maken bij een aantal hooggeboren ouders.

Hier ontmoet Paul de moeder van één van zijn leerlingen, Margot Beste-Chetwynde. Zij ziet hem wel zitten en zorgt ervoor dat Paul in de vakantie bij hen logeert om haar zoon Peter bij te spijkeren. Het resultaat is echter dat Paul en Margot zich verloven en het geluk lijkt zich voor Paul te keren.

Maar al snel daalt het wiel van fortuin weer en Paul vindt zichzelf, en een aantal oude bekenden, terug in de gevangenis.

In de handen van een mindere schrijver zou deze aaneenschakeling van ellende verschrikkelijk zijn om te lezen, omdat de ene schrijver er een te depressief verhaal van zou maken, en bij een ander zou het te kluchtig worden.

Decline and fall is het eerste boek van Evelyn Waugh uit 1928 en hier is al de hand van de meester te herkennen, de toon en de balans zijn namelijk perfect. Ja, het is kluchtig, bij tijd en wijle zo grappig dat ik hardop moest lachen in de bus. De verzameling types en de reeks gebeurtenissen die Waugh beschrijft zijn absoluut belachelijk, maar tegelijkertijd is het méér dan alleen een heel grappig verhaal. Iedereen krijgt het er namelijk van langs; autoriteiten die zich drukken, leeghoofdige hogere kringen, snobistische hoeders van de moderne cultuur, en iedereen die een beroep uitoefent zonder daarvoor geschikt te zijn (onderwijzers, rechters, artsen, gevangenisdirecteuren enzovoort)

Deze lichte bitterheid die de ondertoon vormt, zonder ooit de overhand te krijgen, geeft Decline and fall ook meteen diepte mee, waardoor het verhaal niet alleen luchtig schuim is dat meteen verwaait, maar een interessante nasmaak heeft die nog een tijdje blijft hangen.

Wat mij betreft is Decline and fall opnieuw bewijs dat Evelyn Waugh een geweldige schrijver is.

Oorspronkelijk uitgegeven in 1928