SPQR, Mary Beard

Het verhaal van Rome is bekend. De kleine nederzetting op de heuvels rond de Tiber groeide uit tot een groots rijk, een Imperium dat zijn weerga niet kende. De staatsvorm veranderde van koninkrijk tot republiek tot keizerrijk, waarbij de senaat zorgde voor de broodnodige stabiliteit in alle veranderingen.

Soms zou je bijna denken dat het einde van het Romeinse Rijk al in het begin besloten lag, dat er een ononderbroken lijn te zien is in de ontwikkeling van nederzetting naar Imperium. 

In werkelijkheid was het natuurlijk een stuk rommeliger. Er lag geen plan aan ten grondslag en je zou bijna kunnen zeggen dat het Romeinse Rijk bij toeval is ontstaan en het zo lang uit heeft kunnen houden.  

Rome houdt niet op ons te fascineren. Hun cultuur, filosofie en politiek vormen voor een groot deel de basis van de westerse beschaving. In de afgelopen eeuwen zijn er duizenden boeken over de geschiedenis van Rome geschreven. Is er nog iets nieuws aan deze hoeveelheid toe te voegen?

Ja, gelukkig wel. De bekende historica en classica Mary Beard heeft met haar nieuwe boek SPQR een boek over Rome geschreven dat niet alleen de bekende geschiedenis samenvat, maar er ook vaak vanuit een nieuwe invalshoek naar kijkt.

Ze kijkt niet alleen naar de gebeurtenissen in Rome, maar ook hoe de Romeinen hier zelf naar keken en dit beschreven. Dit levert namelijk informatie op over hoe de Romeinen zichzelf zagen en wat zij belangrijk vonden, net zoals onze manier van geschiedschrijving over Rome iets zegt over hoe wij onszelf vandaag de dag zien.

De grote lijnen van de geschiedenis komen natuurlijk aan bod, en de mythes die de Romeinen zelf vertelden over hun herkomst en geschiedenis en wat de betekenis hiervan is. Maar ook vragen als waarom Caesar werd vermoord, waarom de rechtszaken van Cicero nog tot onze verbeelding spreken en of de gebroeders Gracchi werkelijk zulke hervormers waren.  

Hoe dachten de Romeinen over bezit, huwelijk, godsdienst en de staat?

Wat merkten de gewone mensen van de keizers die regeerden? Wij hebben ze in ‘goede’ en ‘slechte’ keizers verdeeld, maar vonden de Romeinen dit ook en klopt dit beeld?

Rome, zomer 2013

Mary Beard gebruikt haar geweldige hoeveelheid kennis, maar ook de nieuwste archeologische vondsten, grafschriften en inzichten om een completer beeld van Rome te geven, niet alleen van de grote mannen in de politiek, maar ook van de gewone Romeinen (voor zover we daar iets van terug vinden) zodat we daarmee onszelf misschien ook iets beter begrijpen.

Ze doet dit op haar kenmerkende wijze, met een schrijfstijl die zo prettig leest dat het voelt alsof ze tegen je praat en je af en toe iets laat zien, een grafsteen of een potscherf, om een punt duidelijker te maken. 

Hoewel het boek 536 bladzijdes heeft en een deel van de geschiedenis natuurlijk bekend is, zakt het toch geen moment in en verveelt het niet. SPQR is niet alleen goed geschreven en bijzonder interessant, maar het biedt ook daadwerkelijk nieuwe en andere inzichten en daarmee is het gewoon een geweldig boek.    

Uitgeven in 2015

Bladzijdes: 536

Er is een Nederlandse vertaling beschikbaar