The scarlet and the black (1983)

Het is 1943 in Rome. De Duitsers hebben de stad ingenomen en het Vaticaan zit in de moeilijke positie dat ze neutraal wil blijven, ondanks de bezetting van de stad.

Hugh O’Flaherty, gespeeld door Gregory Peck, is een van de priesters die veel contacten heeft met de mensen buiten het Vaticaan en hij raakt betrokken bij de ontsnapte krijgsgevangenen, die hopen in het neutrale Vaticaan een schuilplaats te vinden. Hij schakelt de mensen die hij kent in om die schuilplaatsen te vinden door heel Rome heen, onder het oog van de Duitsers.

Maar het stopt niet bij de krijgsgevangenen. Als de Gestapo de Joodse gemeenschap in Rome opdraagt om met zoveel kilo goud op de proppen te komen om hun veiligheid te garanderen, is het Vader O’Flaherty die begint met de inzameling, waar uiteindelijk alle parochies aan meedoen. Er vormt zich een verzetsgroep bestaande uit geestelijken en burgers, die op allerlei manieren de Duitsers proberen te omzeilen.

Kolonel Kappler van de Gestapo, gespeeld door Christopher Plummer, wordt gek van monsignieur O’Flaherty, want door zijn officiële functie in het Vaticaan heeft hij diplomatieke status. Tot het uiterste getergd laat kolonel Kappler weten dat als de priester buiten het Vaticaan wordt gezien, hij zal worden neergeschoten. Dan begint een kat en muis spel, waarin O’Flaherty al zijn inventiviteit nodig heeft om Kappler te slim af te zijn, terwijl de geallieerden steeds dichterbij komen.

Ik heb deze film ooit gezien toen ik nog heel jong was, en kwam deze bij toeval weer op Amazon tegen. Het grappige was dat ik me sommige scènes nog precies herinnerde. Bijvoorbeeld de scene waarin kolonel Kappler scherpschutters rond het St. Pietersplein heeft geplaatst en wacht tot O’Flaherty over de witte lijn stapt die de grens van het Vaticaan aangeeft, terwijl de priester langs de lijn loopt en alleen maar glimlacht naar de kolonel die steeds woester wordt. Blijkbaar heeft deze film toen behoorlijk veel indruk gemaakt. En gelukkig viel de film bij opnieuw zien niet tegen. Natuurlijk merk je dat de film uit 1983 komt, maar het is zeker geen saaie of langdradige film, integendeel. Ik vond het spannend om te zien en opnieuw heel indrukwekkend. Het einde is mooi en ontroerend en hoopgevend.

De film is gebaseerd op het boek dat geschreven is over de echte Hugh O’Flaherty en wetend dat deze film gaat over echt gebeurde situaties maakt het nog mooier. Voeg daarbij prachtige rollen van Gregory Peck, Christopher Plummer en sir John Gielgud als paus Pius XII en dan heb je een perfecte film, zeker voor stormachtige dagen zoals deze.