Het dagboek van Olga Romanov

In de 19^e eeuw was het schrijven van dagboeken voor leden van Koninklijke huizen een gewone zaak. Dit waren geen dagboeken waarin men gevoelens beschreef, maar vooral een zakelijke neerslag van de bezigheden van die dag. Dit als een oefening in discipline, maar ook bedoeld als een objectieve weergave; Koninklijke dagboeken behoorden tot de staatspapieren.

Ook de Keizerlijke Familie in Rusland hield dagboeken bij en hoewel veel verloren is gegaan gedurende de revolutie, zijn er gelukkig nog genoeg delen overgebleven. Stukken van die dagboeken, maar ook de brieven die men schreef, zijn gepubliceerd.

De laatste uitgave hiervan is het dagboek van Olga, de oudste dochter van tsaar Nicolaas II en tsarina Alexandra. Zij begon met het schrijven van haar dagboek toen ze negen jaar oud was en noteerde elke avond wat ze die dag had gedaan.

Groothertogin Olga Nicolajevna Romanov was een intelligente jonge vrouw, die veel had kunnen bereiken als het anders was gelopen. Omdat vrouwen niet konden opvolgen in Rusland, speelde zij geen belangrijke rol in Rusland. Ze zou alleen een bijdrage kunnen leveren door haar eventuele huwelijk, maar hier is het nooit van gekomen.

Zij en haar zusters werden beschermd opgevoed en hoewel haar ouders hun best deden om de meisjes niet te verwennen, waren ze natuurlijk totaal niet op de hoogte van het leven buiten het paleis. Zo kon de jonge Olga niet begrijpen dat mensen die met de trein reisden niet gewoon hun eigen wagons hadden, maar slechts één zitplaats.

Alleen tijdens de Eerste Wereldoorlog had ze de kans om uit het keurslijf van het hofprotocol te breken toen haar moeder, haar zuster en zijzelf een opleiding tot verpleegster volgden en zij gewonde officieren verzorgden.

Een groot deel van Olga’s dagboeken zijn bewaard gebleven. Haar eerste stukje schreef ze op 1 januari 1905 (ik ben met papa en mama naar de kerk geweest), haar laatste notities werden op 15 maart 1917, kort na de troonsafstand van haar vader.

Groothertogin Olga Romanov

In deze uitgave van de dagboeken beginnen we in 1914. Het lijkt erop dat dit een jaar zal worden als alle andere, maar in de zomer breekt de oorlog uit die alles op zijn kop zou zetten. De dagboeken zijn aangevuld met brieven van Olga, en dagboeknotities, brieven en memoires van anderen, zoals bijvoorbeeld tsaar Nicolaas II of Kerenski.

Op deze manier krijgen we een bijzonder beeld van de gebeurtenissen die leidden tot de Russische Revolutie. Olga zat middenin de gebeurtenissen, maar kijkt er natuurlijk naar door een wel heel speciale bril. Veel aanwijzingen worden niet opgemerkt of het belang ervan niet gezien, wat het voor ons, die weten wat er is gebeurd, soms erg schrijnend maakt.

Tegelijkertijd is Olga een jong meisje dat verliefd wordt op een jonge officier die ze verpleegt, maar met wie ze nooit zal kunnen trouwen. Een verliefdheid die ze verborgen moet houden en over wie ze in haar dagboek alleen in code schrijft.

Olga wordt meestal in één adem genoemd met haar zusters en het is mooi om nu hier haar eigen stem te horen. De groothertogin wordt hiermee echter en duidelijker, ze stapt als het ware uit de schaduw naar voren. Het dagboek van Olga Romanov is daardoor een bijzonder document geworden en een must-have voor iedereen die meer wil weten over de Russische geschiedenis.

Volledige titel: The diary of Olga Romanov, Royal witness to the Russian Revolution

Vertaald en samengesteld door Helen Azar

Uitgegeven in 2014

Bladzijdes:

Geen Nederlandse vertaling