Eilanders, Susan Fletcher

Op een klein eiland waar maar weinig mensen wonen, is bijna iedereen aan elkaar verwant en weet iedereen alles van elkaar. Tegelijkertijd en misschien wel daarom, zijn er dingen die in het verborgene blijven, de zaken waar iedereen de ogen voor sluit.

Op een eiland waar de zee altijd het leven bepaalt, zijn er meer dan genoeg verhalen die verteld worden van generatie op generatie. De zee is onberekenbaar en kan levens eisen en geeft nooit al haar geheimen prijs.

Op het eilandje Parla voor de Schotse kust spoelt een man aan. Hij heeft niets bij zich en is zijn geheugen kwijt, hij heeft geen idee wie hij is. De Parlanen weten niet wat ze van hem moeten denken en sommigen denken dat hij de Visman is, iemand uit een legende die kan zwemmen als een vis, maar soms zijn staart aflegt en aan land komt.

De Visman krijgt in ieder geval voorlopig de kans om op het eiland te blijven, hoewel niet iedereen dit van harte steunt. Er is veel oud zeer op het eiland, vooral vanwege de dood van Tom, die een echtgenote, een moeder en andere familieleden achterliet met een groot en vaak onverwerkt verdriet.

Door de komst en het verblijf van de Visman veranderd er iets op het eiland. Oude patronen worden doorbroken, geheimen komen aan het licht en levens die waren blijven steken kunnen eindelijk weer verder.

Als je deze samenvatting leest, krijg je misschien de indruk dat dit een vaag boek was met een heleboel bovennatuurlijk en mythisch gedoe. Dat is niet het geval. De verhalen en de mythen spelen voor de eilanders een rol, maar in werkelijkheid blijkt er een heel nuchtere verklaring voor de komst van de Visman te zijn. Mooi vond ik vooral hoe enkele eilanders samenwerken om de mythe voor de rest van het eiland in stand te houden om daarmee ook het geheim van de Visman te bewaren.

Als je de beschrijving op de achterkant leest, krijg je de indruk dat het een zoetsappig romantisch verhaal moet zijn, (‘Maggie begint een gepassioneerde relatie met hem’), maar ook dit is gelukkig niet het geval. Ja, er is sprake van een opbloeiende liefde, maar zonder kleffe beschrijvingen en vooral ook realistisch.

Tom’s weduwe Maggie beseft door de komst van de vreemdeling dat haar leven niet stopt omdat haar man gestorven is, en zij kan eindelijk verder met haar leven. Dit gaat op een geloofwaardige manier, na de eerste weken is het niet meteen allemaal opgelost en geheeld, er moet nog heel wat gebeuren voor er een happy end kan komen.

Dat happy end komt er, ook voor de andere eilanders, en hoewel dit misschien soms een beetje te veel van het goede is, past het binnen het verhaal en daarom stoorde het mij niet.

Handig is wel de stamboom voorin, want soms was ik even de weg kwijt met alle personen op het eiland en de onderlinge verwantschap. Het eilandje Parla zelf bestaat niet, maar de sfeer op het eiland, de onderlinge verhouingen, de macht van de zee en de verhalen die erbij horen zijn erg goed getroffen.

Susan Fletcher is erin geslaagd al die verhalen, van de zee, de Visman en de eilanders, door elkaar te weven tot een prachtige eenheid. Een heel bijzonder boek.  

Originele titel: The silver dark sea

Uitgegeven in 2012

Nederlandse uitgave 2014 door uitgeverij Artemis& Co

Nederlandse vertaling Caecile de Hoog

Bladzijdes: 429