Turner in De Fundatie

Seascape with distant coast

Naar een bijzondere tentoonstelling gaan is al heel erg leuk, maar om daarvoor eerst nog een lezing te horen waardoor je nog meer weet en nog gerichter kunt kijken, maakt het extra speciaal.

Afgelopen zaterdag ben ik, samen met mijn moeder, naar Zwolle geweest. Hier begonnen we met een lezing van de Vrije Academie over Turner: Turner en de traditie van het sublieme. De lezing werd gegeven door kunsthistorica Muriel de Beer en was zeer interessant. Belangrijke punten uit Turners werk kwamen naar voren, verbanden met schilders voor hem en na hem werden gelegd en we kregen alvast een voorproefje op de tentoonstelling.

Al op jonge leeftijd liet Turner zien dat hij talent had en toen hij veertien was, werd hij toegelaten tot de kunstopleiding van de Royal Academie. Hier bleek dat zijn kracht lag in perspectief en hij begon als architectonisch tekenaar. 

In die tijd waren de historische stukken het allerbelangrijkste, de schilderijen waarin Bijbelse of historische taferelen ‘verteld werden’. Turner richtte zich echter steeds meer op landschappen en zeezichten, waarbij de elementen het duidelijk wonnen van de mensen. Als hij eens een historiestuk schilderde, was de sfeer een stuk belangrijker dan het verhaal. Emotionaliteit won het van de feitelijkheid.

Stormy sea with blazing wreck

Op latere leeftijd werden zijn schilderijen steeds losser opgezet en steeds waziger. Dit was niet omdat zijn gezichtsvermogen of zijn verstand verdween, maar omdat hij op latere leeftijd, net zoals Titiaan en Rembrandt voor hem, in staat was om zijn ervaring te gebruiken om alle conventies los te laten.

Turner is daarmee de voorloper van heel veel moderne kunst te noemen, zonder hem zouden veel latere stromingen zich niet hebben ontwikkeld zoals ze zich ontwikkeld hebben.

Dit waren een aantal zaken die in de lezing werden aangestipt, geïllustreerd met de schilderijen en dit zorgde ervoor dat we later die middag een heleboel konden herkennen en terugzagen. Dingen die ons anders misschien ontgaan waren.

De tentoonstelling over Turner is verdeeld over twee musea en ze hebben de werken verdeeld in de elementen. Vuur en water zijn te zien in De Fundatie in Zwolle, Lucht en aarde in het Rijksmuseum Twenthe in Enschede.

De tentoonstelling in Zwolle was prachtig, heel mooi waren er werken van Turner te zien, met daarom heen de kunstenaars die later door hem geïnspireerd zijn geraakt. Mondriaan, Jan Cremer, Armando om maar een paar Nederlandse kunstenaars te noemen, hebben allemaal elementen van Turner overgenomen. De schilderijen van Turner spreken mij heel erg aan, ik vind ze gewoon ontzettend mooi.

Armando (1929-) werd ook geinspireerd

Ik hoop dat ik ook nog in staat zal zijn om naar Enschede te gaan om de andere helft van de tentoonstelling te bekijken, het zou zonde zijn dit niet te doen. 

Kortom, ga naar Zwolle (of Enschede) en kijk naar Turner, geniet van de schoonheid die je ziet en het gevaar dat er soms onder zit bij zijn schilderijen.

Meer informatie over Turner zelf en zijn leven is HIER te vinden Bij Anne
Meer informatie over de tentoonstellingen is HIER te vinden bij De Fundatie
Meer informatie over de lezingen over Turner van de Vrije Academie is HIER te vinden.