De een van de ander, Philip Kerr

Historische detectives zijn er in alle soorten en maten, maar wat mij betreft staan de boeken van de Schotse schrijver Philip Kerr over privé-detective Bernie Gunther op eenzame hoogte.
Waaraan moet een historische detective voldoen om goed te zijn en uit te stijgen boven de massa?

Ten eerste moet het zich afspelen in een interessante tijd. De boeken over Bernie Gunther spelen zich af in Duitsland in de jaren ’30 en ’40. Een tijd waarin meer dan genoeg gebeurde.

Ten tweede moet er een aansprekende hoofdpersoon zijn. Ook dat kunnen we afstrepen van de lijst. Bernie Gunther was eerst een politieman, maar wordt op een gegeven moment privé-detective. Hij was een goede politieman die tegen wil en dank meegezogen werd in de politieke gebeurtenissen van Duitsland in die tijd. Hij was geen nazi hoewel hij als inspecteur van de politie een tijdje verplicht lid was van de ss, maar had wel met de nazi’s te maken.

Heel knap balanceren deze boeken om de vraag wat nu misdaad is, en hoe je misdaad kunt bestraffen als de regering nog veel misdadiger is. Bernie Gunther is geen superheld, hij komt regelmatig klem te zitten en doet dingen die hij niet wilde doen, in hoop dat hij toch daarmee groter kwaad kan voorkomen.

Ten derde moet de tijd en de sfeer van het boek kloppen. En dat is in deze boeken zeker het geval. Philip Kerr heeft overduidelijk erg veel research gedaan en de sfeer van Duitsland in de jaren ’30 en ’40 is zeer goed en overtuigend getroffen. Echte gebeurtenissen en historische personen spelen een grote rol.

Verder is het taalgebruik geweldig; sarcastisch en humoristisch, vol kleurrijke beschrijvingen en scherpe dialogen. Bernie Gunther lijkt namelijk een beetje op Philip Marlowe in zijn scherpe observaties en one-liners. Hij heeft een gebrek aan ontzag voor gezag én hij kan zijn mond niet houden. Dit brengt hem dan ook regelmatig in moeilijkheden.

In De een van de ander is de Tweede Wereldoorlog voorbij, Duitsland heeft te maken het een geallieerd bezettingsleger. Duitsland probeert de afgelopen jaren te vergeten en weer verder te kunnen gaan, al moet daarvoor heel wat onder het tapijt worden geveegd.

In München heeft Bernie moeite zijn leven weer op te bouwen en hij besluit om zich weer te richten op zijn praktijk als privédetective. Hij krijgt van verschillende kanten de vraag om mensen te helpen die hun nazi-verleden willen wissen, met het excuus dat dit goed is voor Duitsland.
Bernie’s laatste cliënt is een dame die wil weten of haar man, een kamp bewaker, nog leeft. Bernie doet navraag bij de Oude Kameraden, maar krijgt al snel een waarschuwing dat zijn bemoeienissen niet op prijs worden gesteld. Terwijl hij herstelt van deze waarschuwing merkt hij dat hij betrokken is bij een nog veel groter complot waarbij wel heel grote belangen op het spel staan.

Philip Kerr heeft eerst drie boeken over Bernie Gunther geschreven die bekend zijn geworden als de Berlijn noir trilogie. De verhalen hierin zijn Een Berlijnse kwestie, Het handwerk van de beul en Een Duits requiem.

De een van de ander is het vierde boek in de serie en ik ben heel blij dat dit niet het laatste boek is, er zijn er ondertussen nog een paar verschenen. Wil je kennismaken met Bernie Gunther dan raad ik wel aan om met De Berlijn trilogie te beginnen, aangezien anders sommige gebeurtenissen wat lastig te plaatsen kunnen zijn.

Originele titel: The one from the other

Originele publicatie in 2006
Nederlandse publicatie 2007 door De Boekerij in Amsterdam
Vertaling: Herman van der Ploeg