Het huis met de schaduw, Aminatta Forna

Duro is in de bossen aan het jagen met zijn honden en ziet door het vizier van zijn geweer dat er nieuwe mensen zijn gearriveerd bij het blauwe huis. De Engelse Laura en haar twee kinderen hebben het huis gekocht en willen nu het huis op knappen en het gebruiken als zomerhuis. Duro biedt zijn diensten als klusjesman aan en Laura neemt zijn hulp maar al te graag aan. Ze spreekt de taal niet er en moet veel aan het huis gebeuren.
De komst van de vreemdelingen wordt opgemerkt in het stadje en de inwoners zijn niet bepaald verwelkomend, sommigen zijn zelfs ronduit vijandig.
Tijdens de zomermaanden leert Duro Laura en haar kinderen, de opstandige en chagrijnige tiener Matt en de gevoelige en onzekere Grace kennen. Langzaam wordt duidelijk dat Duro zijn eigen agenda heeft met het helpen van Laura en het opknappen van het blauwe huis. Hij maakt gebruik van de situatie en heeft een plan om de inwoners van de stad te dwingen zich te herinneren wat er met de vorige bewoners van het blauwe huis is gebeurd.

De Balkan is altijd een onrustig gebied geweest. Er woonden veel verschillende  volkeren die een eigen staat wilden, maar omdat de grenzen tussen de volkeren niet duidelijk af te bakenen waren, was dit vaak onmogelijk. Kroatië maakte voor de Eerste Wereldoorlog deel uit van het Oostenrijks Hongaarse rijk, maar dit rijk viel na 1918 uiteen. Kroatië vormde uiteindelijk met onder andere Servië, Montenegro en Slovenië een nieuwe staat, die in 1929 de naam Joegoslavië kreeg. Na de Tweede Wereldoorlog werd Joegoslavië onder leiding van voormalige partizanengeneraal Tito een communistisch land en een bondgenoot van de Sovjet Unie.

Na de val van het communisme verklaarde Kroatië zich in 1991 onafhankelijk van Joegoslavië. Dit was het begin van een van de vele burgeroorlogen die zich hier zouden afspelen. De (vaak orthodoxe) Servische minderheid in (het vaak katholieke) Kroatië voelde zich gediscrimineerd en Servië kwam hen te hulp. Aan beide kanten vonden er zuiveringen plaats. Buren die eerst zonder problemen naast elkaar hadden gewoond, vertrouwden elkaar niet meer, vrienden stonden tegenover elkaar en familieleden verraadden elkaar. Mensen werden verdreven uit huizen waar men al generaties woonde. Anderen verdwenen en massagraven werden gevuld.

Nu is de oorlog voorbij en de mensen moesten hun leven weer opbouwen. Ze moesten leren omgaan met de lege huizen en de families die er niet meer waren. De meesten mensen deden dit door het te negeren. Men wilde vergeten wat er was gebeurd, want als je je herinnerde wat er had plaatsgevonden, moest je misschien ook wel toegeven wat je zelf gedaan had. Of had nagelaten.

Duro is niet vergeten wat is er is gebeurd, maar de mensen in het stadje willen het wel graag vergeten. Laura is juist iemand die totaal niet wil zien wat er is gebeurd, ze heeft bedacht dat dit een leuk, vriendelijk plaatsje is, dus ziet ze alleen dat wat haar idee hierover versterkt. De oorlog is lang geleden en ver weg geweest en ze wil niet nadenken over gevolgen zijn die zich uitstrekken in het hier en het nu.

Aminatta Forna
Bron voor de foto

De nasleep van een (burger)oorlog en de gevolgen hiervan zijn niet nieuw voor Aminatta Forna. Eerder schreef zij de twee prachtige romans Fantoomliefde HIER en Maanschaduw.HIER Fantoomliefde speelt zich af in Sierra Leone, waar een burgeroorlog woedde die tot de op de dag van vandaag sporen nalaat.

Het verhaal in Het huis met de schaduw wisselt tussen nu en vroeger en heel knap weet Aminatta Forna zo steeds meer aanwijzingen te geven over wat er is gebeurd.  Vaak zijn deze aanwijzingen heel subtiel, maar voor de goede verstaander duidelijk aanwezig.

Ik moest even wennen dat dit boek niet in Afrika speelde, maar in Kroatië, maar dat maakt natuurlijk niets uit. Menselijk gedrag in oorlogsomstandigheden is universeel en een goede schrijfster kan dit verhaal altijd vertellen. En een goede schrijfster is Aminatta Forna zeker, zoals ze in dit boek opnieuw laat zien.

Uitgeverij Nieuw Amsterdam was zo lief mij een recensie exemplaar van dit boek op te sturen, waar ik ze erg dankbaar voor ben.

Orignele titel: The hired man
Uitgegeven in 2013
Nederlanse uitgave 2013 door uitgeverij Nieuw Amsterdam
Nederlandse vertaling: Marijke Versluys en Aleid van Eekelen-Benders
Bladzijdes: 318