Inspirerende kunst: Turner

Kunstenaars krijgen hun inspiratie van alle kanten, maar natuurlijk ook van andere kunstenaars. Ze kijken naar hun voorgangers en nemen stijlen en kleuren over, met een eigen interpretatie. Soms kan zo'n inspiratiebron grote gevolgen hebben, zoals de volgende twee schilderijen laten zien.

De Engelse schilder Turner schilderde zijn Scarlet Sunset in de periode 1830-1840.

Scarlet sunrise, Turner

De Franse schilder Monet was in Engeland tijdens de Frans-Duitse oorlog en heeft dit schilderij gezien. Het inspireerde hem tot het schilderen van zijn Impression, soleil levant (Impressie van een zonsopgang) in 1872.

Het is dit schilderij dat de naam gaf aan de nieuwe Franse manier van schilderen, los van de stijl van de Salon, het Impressionisme. 

Impression, soleil levant, Monet

Het schilderij van Turner is te zien op de Turner tentoonstelling in De Fundatie in Zwolle. Het is niet groot, maar maakt wel heel veel indruk, zeker als je beseft wat hier verder uit voort is gekomen. Dat is natuurlijk volledig onbedoeld geweest, Turner heeft nooit geweten waar zijn schilderij toe heeft geleid, maar je zou kunnen zeggen dat zonder Turner het Impressionisme niet zou hebben bestaan. Prachtig om dit soort verbanden te zien.

Soms kun je ook verbanden zien nog verder door de tijd heen. Turner zette zijn schilderijen op door eerst met waterverf de kleuren aan te geven op het doek. Deze colourbeginnings zijn ook al heel erg mooi. We hebben er een paar over, waar Turner niet aan toe is gekomen om er het uiteindelijke schilderij overheen te schilderen.

Colourbeginnings, Turner

Als je deze colourbeginnings echter ziet, waar doet dit je aan denken? Juist, Mark Rothko. Mark Rothko bewonderde Turner en heeft ongetwijfeld kennis genomen van deze colourbeginnings. Ik wil niet zeggen dat Rothko zijn grote kleurrijke vlakken rechtstreeks van Turner heeft overgenomen, maar een lijn is hier zeker in te ontdekken, in ieder geval een inspiratie.

Het is allemaal niet nieuw wat ik hier vertel en laat zien, voor velen zal dit al allemaal bekend zijn. Voor mij was het echter wel nieuw en ik vond dat ongelofelijk leuk om te zien hoe inspiratie kan werken en kan doorwerken. 

Mark Rothko