Dood van een gelukkig man, Giorgio Fontana

Wat is het verschil tussen een verzetsheld en een terrorist en waar ligt de grens tussen gerechtvaardigd geweld en moord?
Wanneer neem je de wapens op tegen de overheid? En is het te rechtvaardigen dat er in zo’n strijd onschuldige burgers gedood worden?

Dit zijn vragen die Giacomo Colnaghi bezighouden. Als rechter bij het parket in Milaan is hij betrokken bij de onderzoeken naar moordaanslagen door splintergroeperingen van de Rode Brigades. Het is 1981 en Italië heeft moeilijke jaren achter de rug, de zogenaamde ‘jaren van lood’ waarin aanslagen en geweld van extreem links en rechts de samenleving probeerden lam te leggen.

Colnaghi is de zoon van een man die in de oorlog wegens verzetsdaden is doodgeschoten door de fascisten.

Hij denkt niet dat zo hard mogelijk tegen de terroristen optreden de juiste manier is om de spiraal van geweld te stoppen. Elke roep om wraak roept weer nieuw geweld op en nieuwe wraak. Vanuit zijn sterke geloof wil hij de andere kant begrijpen en door de retoriek heen breken.

Colghani’s motto is; ‘Altijd uitzonderingen, nooit fouten’. Hij probeert om bij elke zaak de bijzondere omstandigheden te zien en fouten zoveel mogelijk te vermijden. Maar zijn werkwijze en manier van denken zijn uitzonderingen en worden niet goed begrepen, niet door zijn familie, zijn collega’s en vrienden, maar ook niet door de tegenpartij, zoals pijnlijk duidelijk zal worden.

Giorgio Fontana heeft eerder Het geweten van Roberto Doni geschreven’, en dit boek sluit hierbij aan, ze vormen eigenlijk een tweeluik. Roberto Doni is een vriend van Colghani en speelt ook in dit boek een kleine rol.

Giorgio Fontana heeft filosofie gestudeerd, maar zijn boeken zijn niet vaag en zweverig. Hoewel een moord het beginpunt is van dit verhaal en een rechter de hoofdpersoon, is het zeker geen thriller te noemen of een detective. De zaak speelt een minimale rol in het boek, het dient alleen als achtergrond voor de manier waarop Giacomo Colghani met de situatie omgaat en in het leven staat, gevormd door de nagedachtenis aan zijn vader. 

Dood van een gelukkig man heeft een hoofdpersoon die je aan het nadenken zet, iemand die interessante vragen opwerpt en misschien nog wel interessantere antwoorden probeert te vinden.

Giacomo Colghani probeert oprecht een goed mens te zijn, dat lukt hem niet altijd, maar dat is wel zijn streven. De vragen waar hij mee te maken krijgt en de manier waarop hij naar antwoorden zoekt laten zien dat er nooit sprake is van zwart en wit, maar van oneindig veel variaties in grijs.

Dood van een gelukkig man is een bijzondere roman over een bijzonder mens in bijzondere omstandigheden. Hoewel Giacomo Colghani het zelf niet zo zou zien, hij deed alleen zijn werk zo goed mogelijk.

Bespreking van Het geweten van Roberto Doni is HIER te vinden.

Originele Italiaanse titel: Morte di un uomo felice

Uitgegeven in 2014

Nederlandse uitgave 2015 door uitgeverij Wereldbibliotheek

Nederlandse vertaling Philip Supèr

Bladzijdes: 235