De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry, Rachel Joyce

Harold en Maureen zijn al meer dan twintig jaar ongelukkig getrouwd, ze hebben elkaar nog maar heel weinig te zeggen. Op een ochtend krijgt Harold een brief van Queenie, een vrouw met wie hij vroeger heeft samengewerkt. Ze heeft kanker en ze is stervende. 

Harold schrijft een kort briefje terug, maar als hij bij de brievenbus is aangekomen lijkt het niet genoeg en hij loopt door naar de volgende brievenbus en daarna naar de volgende. Harold besluit uiteindelijk om door te lopen, helemaal van Kingsbridge in het zuiden waar hij woont, naar Berwick upon Tweed in het noorden waar Queenie is. Hij heeft de overtuiging dat, zolang hij loopt, Queenie zal leven.

Zonder voorbereiding loopt Harold, hij heeft geen goede schoenen, geen eten, geen kaart, geen conditie, maar hij loopt. En het valt hem zwaar, blaren, bloeduitstortingen, vermoeidheid en regelrechte uitputting bemoeilijken zijn reis. Maar elke keer als hij de moed wil opgeven, komt hij iemand tegen die hem verder kan helpen.

Langzamerhand groeit Harold in zijn pelgrimstocht, hij loopt rechtop, is kalmer en zelfverzekerder en hij leert te vertrouwen op de hulp die altijd komt. Hij ontmoet mensen, luistert naar hen en maakt even deel uit van hun leven en zij van het zijne, terwijl hij ondertussen verder loopt. En tijdens het lopen herinnert hij zich de moeizame verhouding met zijn zoon David, en de eerste vreugdevolle jaren van zijn huwelijk met Maureen.

Maureen is thuisgebleven en in de eerste instantie is ze boos en gekwetst over Harold’s reis. Ze voelt zich in de steek gelaten. Maar naarmate de reis langer duurt, maakt ze zich zorgen over Harold en ook zij herinnert zich weer waarom ze eens van hem hield. Langzaam beseft ze dat ze Harold mist en dat ze wil dat hij naar huis terug komt.

Harold’s reis raakt bekend nadat een journalist een stukje over hem geschreven heeft, en steeds meer mensen sluiten zich bij hem aan. Hierdoor vertraagt de reis, komen al snel de conflicten en nemen andere mensen als het ware het doel over. Het laatste stuk van de reis is Harold weer alleen. En als hij in Berwick aankomt, heeft Harold niet alleen een weerzien met Queenie, maar ook met Maureen.

Ik heb dit boek met ontroering gelezen. Het is het verhaal van een man die iets wil doen terwijl er vanaf het begin weinig vertrouwen is in een goede afloop. Maar het lukt hem wel. Ik vond het mooi om te zien hoe Harolds reis niet alleen voor hemzelf een pelgrimstocht is, maar ook voor de mensen die hij ontmoet. Op de een of andere manier raakt Harold de levens van andere mensen en weet hij hen met zijn toch te inspireren. Te inspireren in het idee dat je soms wat meer geloof en wat minder gezond verstand nodig hebt, dat het onmogelijke soms toch mogelijk is en dat het nooit te laat is.

Het was soms ook pijnlijk om te lezen, omdat de tocht van Harold niet gemakkelijk gaat. Heeft hij in het begin van zijn reis vooral lichamelijke pijn, op het einde van de reis eisen vermoeidheid en de emoties hun tol en heeft hij het geestelijk zwaar.

De komst van de medepelgrims is daarentegen heel grappig, omdat je meteen al ziet waar het mis zal gaan en dat er binnen de kortste keren schisma’s ontstaan van mensen die vinden dat Harold het doel van de reis niet meer helder voor ogen heeft en een andere weg willen gaan.

Op de een of andere manier zag ik hier trouwens parallellen met Franciscus van Assisi, die ook heel eenvoudig begon, niet meer aannam dan hij op dat moment nodig had, contact had met de dieren en de natuur, maar toen de beweging groeide ook te maken kreeg met ruzies, onenigheid en afsplitsingen.

Harold maakt een pelgrimsreis. Hij is zelf niet religieus en als hij tijdens zijn tocht even in een kathedraal zit en om bescherming voor zijn naasten vraagt, verontschuldigt hij zich ook meteen voor het feit dat hij niet gelooft, maar heel subtiel zitten er toch wat mooie verwijzingen in het verhaal. 

Niet alle verwijzingen hebben de Nederlandse vertaling overleefd. Zo gaat Harold op pad om de brief te posten en steekt hij een ‘pelican crossing’ over. Dit is de benaming voor een oversteekplaats met een stoplicht met een knopje. In de Nederlandse vertaling staat dan ook gewoon oversteekplaats. Maar een pelikaan is in de christelijke symboliek ook een symbool van barmhartigheid. Dat is het moment dat Harolds reis begint, het moment dat hij zijn tocht voor een ander begint. 

‘De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry’ is daarbij zeker geen religieus boek, de niet gelovige lezers zullen dit soort dingen waarschijnlijk niet opvallen. Alleen als je erop let springen sommige dingen in het oog.

Dit boek heb ik gelezen naar aanleiding van de boekbloggers bijeenkomst afgelopen zaterdag in Utrecht, waar ik gisteren verslag van deed. Bedankt Anna, voor het organiseren, en vooral voor het aanraden van dit boek, want ik heb ervan genoten.

Anna's bespreking van het boek staat HIER