Rosa's oorlog, Katherine McMahon

Mariella Linwood komt uit een keurige Engelse hogere middenklasse familie. Ze houdt vooral van sierlijk naaiwerk en weet niet zoveel van wat er buiten haar kleine wereldje gebeurt. 

Anders is haar nicht Rosa, die dolgraag iets wil doen met haar leven, anderen wil helpen, net zoals haar voorbeeld Florence Nightingale. Mariella is verloofd met dokter Henry Thewell, ook een neef die sinds zijn ouders zijn overleden bij Mariella’s familie is opgegroeid.

In 1854 breekt de Krimoolog uit, Engeland vecht samen met Frankrijk tegen Rusland over de Krim, een schiereiland in de Zwarte Zee. Henry gaat als legerarts en adviseur naar de Krim, en Rosa gaat daar ook naar toe als verpleegster in het kielzog van Florence Nightingale. Mariella krijgt van beiden brieven, maar op een gegeven moment horen ze niets meer van Rosa, en Henry is gewond en ziek in Italië.

Mariella besluit om naar Italië te gaan om Henry op te zoeken, maar daar blijkt de situatie anders te zijn dan ze had gehoopt. Henry vraagt haar Rosa te gaan zoeken en ondanks de gevaarlijke omstandigheden komt Mariella samen met haar dienstbode Nora aan in Balaklava. Om haar heen woeden de oorlog, de chaos en de uitbraak van ziektes als cholera en Krimkoorts. Ze probeert te achterhalen waar Rosa voor het laatst is gezien, en komt er achter wat er werkelijk is gebeurd, terwijl ondertussen verteld wordt hoe de vriendschap tussen de beide nichtjes is gegroeid.

Toen Turkije in de 19^e eeuw steeds meer de ‘zwakke oude man van Europa’ werd, nam Rusland de stap om de Krim over te nemen, meer ijsvrije gebieden waren voor Rusland tenslotte altijd welkom. Engeland en Frankrijk zagen dit met lede ogen aan en besloten in 1854 de oorlog te verklaren.

Voor de meeste Engelsen was dit goed nieuws. Het was tenslotte al veertig jaar geleden dat Engeland tegen Napoleon een kans had om glorie en eer te bereiken op het slagveld, maar nu was er tegen de Russen een nieuwe kans. Engeland had het idee dat ze dit gemakkelijk konden winnen, zeker omdat Engeland zo enorm gemoderniseerd en geïndustrialiseerd was in de jaren ervoor. Bijna niemand thuis kende de werkelijke situatie aan het front.

De Krimoorlog was een waanzinnige oorlog, met een legerleiding die te verblind en te verdwaasd was om goede beslissingen te nemen en die willens en wetens duizenden mannen om hebben laten komen. 

Organisatie in het Britse leger was beroerd, zo waren de voedselvoorziening en de medische zorg slecht geregeld. Er waren geen goede verpleegsters, geen voorraden en medische goederen en er was bijna geen enkele vorm van hygiëne. Amputatie zonder verdoving was het antwoord op bijna elke verwonding en meer soldaten stierven door de handen van de artsen dan op het slagveld. Waar de Russen een systeem van triage toepasten en de Fransen ambulances hadden, hadden de Britten niets. Vrouwen als Florence Nightingale en Mary Seacole probeerden dit te organiseren en te verbeteren, maar het was vooral vechten tegen de bierkaai.

Mariella is een goede hoofdpersoon, omdat ze op zoek is naar Rosa in een situatie die ze niet begrijpt. Voor haar was de oorlog abstract en veraf, iets waar ze een knipselalbum over maakte, niet iets waar ze midden in zou komen te zitten. Maar als ze er eenmaal midden in zit, groeit Mariella, ze durft beslissingen te nemen die buiten de normale conventies vallen. 

Ze is vastbesloten Rosa te vinden en kan zichzelf daarin ook nog nuttig maken. Ze is niet langer dat meisje dat overal voor terugschrok en alleen maar een toekomst met Henry zag. Daarom wordt ze steeds sympathieker. Voor Rosa kun je alleen maar bewondering hebben, iemand die zich weinig aantrekt van conventies en haar hart wil volgen, in een tijd waarin vrouwen vooral respectabel moesten zijn. Een sterke vrouw die zelfs tijdens de oorlog haar eigen weg gaat en zich niet wil houden aan allerlei kleine regeltjes die haar afhouden van wat ze werkelijk kan en wil doen; mensen helpen.

Katherine McMahon heeft na De dochter van de alchemist met ‘Rosa’s oorlog’ opnieuw een mooie historische roman geschreven. Ze gebruikt de historische gebeurtenissen om de verhalen van haar hoofdpersonen een werkelijkheid te geven zonder de gebeurtenissen aan te passen of te veranderen. Ook geeft ze nog een keurige verantwoording, iets dat elke historische roman zou moeten hebben. Een heerlijk boek.