Alexei Nicolaevich Romanov, 1904-1918

Op 12 augustus was het 107 jaar geleden dat er 1904 in het keizerrijk Rusland een kind werd geboren. De langverwachte troonopvolger, de tsarevich, was eindelijk geboren.

Zijn vader was tsaar Nicolaas II van Rusland en zijn moeder was tsaritsa Alexandra Feodorovna.

Nicolaas en Alexandra hadden al vier andere kinderen, maar helaas waren dat allemaal dochters. Volgens de wetten die in de 18^e eeuw waren opgesteld mocht alleen een zoon de troon erven. Nicolaas, Alexandra, de rest van de familie, het hof en het hele land was dolblij dat het eindelijk gelukt was. Kanonschoten klonken en in het hele land werd diensten gehouden in de kerken. De monarchie was gered, Rusland was gered.

Alexei werd vernoemd naar Alexei de Goede, alvast als een soort voorspelling voor zijn regeerperiode. Alle voortekenen waren geweldig.

Alexei met Nicolaas op keizerlijk jacht de Standaard ca 1911

Hemofilie.

Helaas kwam men er al snel achter dat het niet zo goed ging met de kleine Alexei. Toen hij zes maanden was begon hij spontaan vanuit zijn navel te bloeden. Hij bleek hemofilie te hebben. Dit is een ziekte waarbij het bloed niet stolt. Bij een snee of een schram is dat nog niet zo erg, want dat kan gemakkelijk zo strak afgebonden worden dat de wond op die manier sluit. Maar bij een inwendige bloeding kan dat niet. Het bloed blijft vloeien tot het zich in het been of de arm ophoopt en zo de ader dichtdrukt. Het bloed dat buiten de ader is gevloeid, moet vervolgens weer afgebroken worden door het lichaam. Dit kan weken duren. Ondertussen drukt het bloed op zenuwen en komt het in gewrichten terecht, met verschrikkelijke pijnen tot gevolg. Pijnstillers waren er nog niet, alleen morfine. Een optie die voor de tsarevich niet beschikbaar was, omdat men bang was dat hij hier verslaafd aan zou kunnen raken.

Kleine kinderen vallen en stoten zich voortdurend, maar voor Alexei was elke blauwe plek een potentieel levensgevaar. Hij mocht dan ook bijna niets. Hij mocht niet paardrijden, fietsen, klimmen, schaatsen, niets dat zijn leven in gevaar kon brengen. Hij mocht  niets dat kleine jongens graag willen doen. Twee matrozen waren altijd bij hem om hem op te vangen of tegen te houden. Op een gegeven moment schrijft Alexei in zijn dagboek; ‘We zijn naar het park geweest, ik zag de andere kinderen spelen’.

Rasputin.

Een aantal keren heeft hij op het randje van de dood gestaan en maar al te vaak was hij ziek en kon hij zijn bed niet uitkomen van de pijn en door zwakte. Zijn moeder, tsaritsa Alexandra, richtte al haar aandacht op haar zoon. Gedreven door schuldgevoel, de ziekte van bij haar familie vandaan week ze sommige weken niet van zijn ziekbed. Geen pijnstillers dus voor Alexei, maar op een gegeven moment werd er wel iets gevonden dat hielp. Of liever; iemand. Gregori Rasputin, monnik, gebedsgenezer, heilige man of charlatan? Nadat het hem een aantal keren gelukt was de bloeding te stoppen, de pijn te verlichten en Alexei rustig te krijgen geloofden Nicolaas en Alexandra onvoorwaardelijk in hem, vooral Alexandra. Maar de rest van het hof en van het volk wist niet wat er met Alexei aan de hand was en begreep de rol van Rasputin dan ook niet. Zij zagen alleen de dronken kerel die ongepaste dingen deed en te veel invloed op de tsarenfamilie had.

Niemand buiten de directe familie wist van de conditie van Alexei af, omdat men niet wilde dat dit de monarchie zou verzwakken. Maar de kritiek die men had op Rasputin is juist één van de factoren in de Russische Revolutie geweest.

Alexei ziek in bed en zijn moeder zit naast hem

Karakter

Doordat hij zo vaak ziek was en omdat Alexandra zich schuldig voelde aan die ziekte, werd Alexei aan de ene kant enorm verwend. Hij mocht alles en gedroeg zich soms enorm slecht. Zo had hij verschrikkelijke tafelmanieren en bekogelde hij de gasten soms met eten. Hij heeft een keer een aantal speelvriendjes laten komen, om ze gelijk bij hun komst weer naar huis te sturen. Zijn leraren dreef hij vaak tot wanhoop omdat hij zo ongeconcentreerd was en niet aan het werk te branden was. Als ze echter wat vooruitgang hadden geboekt, werd hij weer ziek.

Aan de andere kant gaf zijn ziekte hem ook inzicht in de pijn die andere mensen konden hebben. Toe de Eerste Wereldoorlog uitbrak mocht hij een aantal keren met zijn vader mee naar het front, en bezocht hij ook gewonde soldaten. Iedereen was ontzettend onder de indruk van de manier waarop Alexei bij de soldaten ging zitten en met hen sprak, vol begrip en mededogen.

Revolutie

In februari 1917 brak de Revolutie in Rusland uit. Tsaar Nicolaas moest afstand doen van de troon. In de eerste instantie wilde hij afstand doen ten gunste van Alexei. Maar al snel werd duidelijk dat Nicolaas en Alexandra niet bij Alexei zouden kunnen blijven in dat geval. Waarschijnlijk zouden zij uitgewezen worden, terwijl Alexei in Rusland moest blijven. In verband met de hemofilie kon dat absoluut niet, en met pijn in zijn hart tekende Nicolaas ervoor dat zowel hij als Alexei afstand deden van de troon, en dat Nicolaas’ broer Michael de nieuwe tsaar zou zijn. Die liet na drie dagen weten het ook niet te willen doen en vanaf dat moment was de monarchie in Rusland ten einde.

Na de Voorlopige Regering kwam in oktober 1917 Lenin aan de macht en het net om de tsarenfamilie sloot zich. De Engelse koning trok zijn aanbod van asiel weer in, en de familie werd eerst naar Siberië gebracht en daarna naar Jekatarinaburg. Hier zaten zij opgesloten in een huis en werden ze streng bewaakt. Ze mochten af en toe de tuin in, maar dit was heel beperkt. Ook het eten werd steeds van mindere kwaliteit.

De oorlog tussen de Roden en de Witten ging niet zoals de communisten hadden gehoopt. Het zag er naar uit dat de aanhangers van de tsaar hem binnen korte tijd zouden kunnen bevrijden. De communisten in Jekatarinaburg wilden dat voorkomen en besloten het probleem voor goed op te lossen. Lenin heeft later gezegd dat dit volkomen buiten hem om is gegaan en dat hij van niets wist, maar dat is niet erg waarschijnlijk.

In de nacht van 16 op 17 juli 1918 werd het gezin en de paar bedienden die er nog waren gesommeerd om naar de kelder te gaan. Ze zouden naar een veiligere plek gebracht worden.

In de schietpartij die volgde werd Alexei niet meteen dodelijk getroffen. Uiteindelijk hebben ze zijn leven beëindigd door hem van dichtbij in het hoofd te schieten.

Het graf

Alexei is samen met zijn zus Marie apart begraven van zijn ouders en overige zussen. Heel lang was niet duidelijk wat er was gebeurd met de tsaar en zijn familie. De communisten hebben nog lang volgehouden dat Alexandra en de kinderen veilig waren, natuurlijk wel beseffend dat het vermoorden van onschuldige kinderen hun reputatie geen goed zou doen en door de hele wereld veroordeeld zou worden.

Er waren ook nog heel wat verhalen dat verschillende kinderen (Alexei, Maria, Anastasia) ontsnapt zouden zijn.

In 1991 is het graf van Nicolaas, Alexandra, drie dochters en de bedienden gevonden. Deze resten zijn in 1998 officieel herbegraven in Sint Petersburg. Pas in 2007 is het 2^e graf met Alexei en Marie gevonden. Door middel van dna testen is vast komen te staan dat het inderdaad om de twee laatste kinderen ging. De Russisch Orthodoxe kerk heeft nog vraagtekens bij deze gevonden resten. Daarom zijn tot op de dag van vandaag Alexei en Marie nog niet herbegraven bij hun familie en is de familie nog niet herenigd.

Alexei was nog maar dertien toen hij stierf.