Het woud der verwachting, Hella Haase

Lodewijk van Orléans is de broer van koning Karel VI van Frankrijk, die helaas periodes heeft waarin hij waanzinnig is en waarin hij niet tot regeren in staat is. Zijn broer moet dan de zaken waarnemen, maar ook de ooms van de koning, waaronder de hertog van Bourgondië, willen macht uitoefenen.

Lodewijk is getrouwd met Valetta van Milaan en samen krijgen zij verschillende kinderen. Karel van Orléans is hun oudste zoon, geboren in 1394.

Door de machtstrijd tussen de verschillende hertogen en een koning die niet in staat is om in te grijpen, ontstaat er wanorde en burgeroorlog in Frankrijk. Een wanorde waar de Engelsen dankbaar gebruik van maken.

Lodewijk van Orléans wordt in 1407 vermoord en dan is de jonge Karel hoofd van het huis van Orléans. De jongen is dan pas 14 jaar en is niet echt in staat het hoofd te bieden aan de verschillende machtige partijen die een rol spelen. De hertog van Bourgondie wordt steeds machtiger, Orléans krijgt het steeds moeilijker.

Er komt een bestand en Orléans en Bourgondië werken samen tegen de Engelsen in 1415. Bij de slag bij Agincourt wordt het Franse ridderleger echter overtuigend verslagen door de Engelse boogschutters. Karel van Orléans wordt gevangen genomen en zal maar liefst vijfentwintig jaar in Engeland blijven. Omdat hij een van de hoogste en belangrijkste edelen is die gevangen is genomen, neef van de koning, kan hij niet zomaar met een losgeld worden vrijgelaten, men is bang dat hij dan weer de partij tegen de Engelsen zal leiden.

In Engeland houdt Karel zich vooral bezig met het schrijven van gedichten, een aantal daarvan zijn voor zijn jonge vrouw die hij nooit meer heeft gezien en die uiteindelijk in een klooster zal sterven.

Als Karel wordt vrijgelaten is dat met een heleboel voorwaarden. Hij merkt dat als hij terugkomt dat de hertog van Bourgondië zo machtig is geworden dat de Franse koning eigenlijk niets meer over hem te zeggen heeft. Karel probeert in zijn laatste jaren nog een rol te spelen in de politiek van Frankrijk, in de hoop de vrede en de voorspoed te kunnen verzekeren. Hij heeft nog een onverwacht gelukkig huwelijk  met zijn nieuwe vrouw en krijgt met haar nog een aantal kinderen. Uiteindelijk sterft hij, het huis van Orléans weer hersteld achterlatend, en zijn zoon zal uiteindelijk zelf koning Lodewijk XII worden.

In het prachtige boek ‘Het woud der verwachting’, beschrijft Hella S. Haasse het leven van Karel van Orléans. (Zij gebruikt echter de Franse vorm van alle namen en heeft het dus over Louis, Charles, Bourgongne.) 

Ze begint bij zijn jeugd en weet op een bijzondere manier je het leven in te trekken aan het Franse hof, met het gekonkel tussen de verschillende hertogen en graven, de koning, die zo triest is in zijn waanzin, met zijn afschuwelijke koningin Isabeau van Beieren. Het is heel fijn dat er een stamboom achterin staat, want tijdens het lezen heb ik meer malen daar naar gekeken om te zien wie wie was en hoe de familieverhouding was.

Hella Haasse heeft een boek geschreven waarin de taal je meeneemt naar dit hof, naar deze tijd, waarin je een idee krijgt van de manier van denken van de mensen. Een tijd waarin boeken en geleerdheid steeds belangrijker worden, maar waarin zwarte magie en bijgeloof nog altijd een grote rol spelen. Een tijd met aan de ene kant onmetelijke rijkdom, en hoge heren die van alles beslissen en aan de andere kant het volk van Frankrijk dat de lasten mag dragen van de oorlogen, bezettingen en belastingen.

Een bijzonder verhaal over een bijzondere man. Geen groot staatsman, of een goede strateeg of een goed soldaat, maar wel een vriendelijk mens, in een tijd waarin vriendelijkheid niet altijd resultaat oplevert. Een bijzonder verhaal dat geen moment verveelt, over iemand die in een heel interessante tijd in de Franse geschiedenis een rol speelt.

Voor iedereen die van historische romans houdt, en van de geschiedenis van Frankrijk en Engeland, biografieën en de periode van de Honderdjarige oorlog.