Toen Napoleon Maly verliet, Peter d'Hamecourt
Ik heb van zijn hand al een paar boeken mogen lezen, over Moskou, St. Petersburg en Rusland en ik was dan ook erg blij dat ik in de museumwinkel van de Hermitage in Amsterdam zijn laatste boek tegenkwam; ‘Toen Napoleon Maly verliet’.
Dit is de geschiedenis van het provinciestadje Malojaroslavets (Maly in de volksmond). Een typisch stadje waar de hele Russische geschiedenis sporen heeft nagelaten.
In een aantal hoofdstukken loopt Peter d’Hamecourt deze geschiedenis bij langs.
Hoe in 1812 de troepen van Napoleon hier hun laatste slag leverden, hoe in de 19e eeuw de tsaren regeerden en welke effecten dat had op het stadje. De Eerste Wereldoorlog breekt uit en daarna de Revolutie van 1917. Stalin krijgt de macht en zijn terreur verlamd het hele land.
Maly wordt een van de steden waar veel 101 kilometer gezinnen komen te wonen. Vrijgelaten gevangenen uit de Goelag en hun gezinnen moesten zich 101 kilometer buiten een grote stad vestigen en Maly was één van de stadjes die voor vestiging in aanmerking kwam. De vijanden van het volk en hun gezinnen voelen dit stigma hun hele leven en zelfs de volgende generaties ondervonden de gevolgen.
Hoe in 1812 de troepen van Napoleon hier hun laatste slag leverden, hoe in de 19e eeuw de tsaren regeerden en welke effecten dat had op het stadje. De Eerste Wereldoorlog breekt uit en daarna de Revolutie van 1917. Stalin krijgt de macht en zijn terreur verlamd het hele land.
Maly wordt een van de steden waar veel 101 kilometer gezinnen komen te wonen. Vrijgelaten gevangenen uit de Goelag en hun gezinnen moesten zich 101 kilometer buiten een grote stad vestigen en Maly was één van de stadjes die voor vestiging in aanmerking kwam. De vijanden van het volk en hun gezinnen voelen dit stigma hun hele leven en zelfs de volgende generaties ondervonden de gevolgen.
Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt en de Duitsers Rusland binnenvallen, krijgt het begrip ‘vijand van het volk’ weer een heel andere betekenis. De soldaat die naar huis schreef en de mooie dorpen in Duitsland prees, of de soldaten die krijgsgevangen waren genomen, werden bij hun thuiskomst opgewacht door de NKVD, de voorloper van de KGB, en verdwenen vervolgens in de Goelag.
Nu regeren Medvedev en Poetin en is er onmetelijke rijkdom in Rusland, maar ook nog altijd bittere armoede.
Wat zo fascinerend is in dit verslag, is het besef dat er voor de gewone mensen eigenlijk zo ontzettend weinig veranderd is. In 1812 hadden de mensen in Maly geen riolering en die hebben ze nog niet, in 1812 waren er in het stadje bijna geen verharde wegen, of afvoerputten, of stromend water in alle huizen. Dat is er in veel gevallen nog altijd niet.
In tweehonderd jaar is het leven vooral moeilijk geweest voor de gewone mensen.
Het leven is hard, lonen zijn laag, voorzieningen niet bestaand en willekeur en corruptie spelen tot op de dag van vandaag een rol in het Russische leven.
Met een open oog kijken naar de geschiedenis, vooral de meest recente, is voor veel Russen niet goed mogelijk. Velen durven zich nog altijd niet uit te spreken, ze hebben maar al te vaak gemerkt dat daar narigheid van komt. Openbaarheid van zaken geven en burgerparticipatie zijn vreemde begrippen in het Russische bestuur.
Onder de tsaren was Rusland geen democratie en werd er streng opgetreden tegen mensen met kritiek op de regering. Mensen voelen zich niet bij de regering en bij hun land betrokken.
De kerk die een grote rol speelde in de 19e eeuw probeert weer een beetje die eenheid terug te brengen, maar dit gaat moeilijk. Ook omdat zoveel Russen opgegroeid zijn zonder kerk, in de Sovjet jaren toen dat eerst verboden was en daarna oogluikend werd toegestaan, maar wel met argwaan werd bezien.
Met een open oog kijken naar de geschiedenis, vooral de meest recente, is voor veel Russen niet goed mogelijk. Velen durven zich nog altijd niet uit te spreken, ze hebben maar al te vaak gemerkt dat daar narigheid van komt. Openbaarheid van zaken geven en burgerparticipatie zijn vreemde begrippen in het Russische bestuur.
Onder de tsaren was Rusland geen democratie en werd er streng opgetreden tegen mensen met kritiek op de regering. Mensen voelen zich niet bij de regering en bij hun land betrokken.
De kerk die een grote rol speelde in de 19e eeuw probeert weer een beetje die eenheid terug te brengen, maar dit gaat moeilijk. Ook omdat zoveel Russen opgegroeid zijn zonder kerk, in de Sovjet jaren toen dat eerst verboden was en daarna oogluikend werd toegestaan, maar wel met argwaan werd bezien.
Hard werken, maar net je hoofd boven water kunnen houden en de overheid niet vertrouwen; hier is nooit verandering in gekomen in de jaren die volgden op het vertrek van Napoleon uit Maly.
Uitgegeven in: 2010
Bladzijdes: 304
Reacties
Een reactie posten